Në shikim të parë, Ami-dong duket si një fshat i zakonshëm brenda qytetit Busan në Kore të Jugut, me shtëpi shumëngjyrëshe dhe rrugica të ngushta të vendosura përballë maleve të afërta.
Por duke e inspektuar nga afër, vizitorët mund të dallojnë një material ndërtimi të pazakontë të ngulitur në themelet e shtëpive, muret dhe shkallët e pjerrëta: gurët e varreve të gdhendura me karaktere japoneze.
Ami-dong, që ndryshe njihet edhe si Fshati Kulturor i Varrit, u ndërtua gjatë luftës koreane, e cila shpërtheu në vitin 1950 pasi Koreja e Veriut pushtoi Jugun.
Konflikti zhvendosi një numër masiv njerëzish në të gjithë Gadishullin Korean – përfshirë më shumë se 640 mijë koreano-veriorë që kalojnë paralelen e 38-të që ndan të dy vendet, sipas disa vlerësimeve.
Edhe brenda Koresë së Jugut, shumë qytetarë ikën në jug të vendit, larg Seulit dhe vijave të frontit.
Shumë prej këtyre refugjatëve u drejtuan për në Busan, në bregun juglindor të Koresë së Jugut — një nga dy qytetet e vetme që kurrë nuk u pushtuan nga Koreja e Veriut gjatë luftës. Qyteti tjetër është Daegu që ndodhet 88 kilometra larg.
Busan u bë një kryeqytet i përkohshëm i kohës së luftës, ku forcat e OKB-së ndërtuan një perimetër rreth qytetit. Siguria e tij relative — dhe reputacioni i tij si një mbrojtje e rrallë kundër ushtrisë së Veriut — e bëri Busan një “qytet të madh refugjatësh dhe bastionin e fundit të fuqisë kombëtare”, sipas faqes zyrtare të qytetit.
Por refugjatët u përballën me një problem: ta gjenin një vend për të jetuar. Hapësira dhe burimet ishin të pakta.
Disa gjetën zgjidhje në Ami-dong, një krematorium dhe varrezë që shtrihej rrëzë maleve rrotulluese të Busanit, të ndërtuara gjatë pushtimit japonez të Koresë nga viti 1910 deri në vitin 1945. Ajo periudhë e sundimit kolonial — dhe përdorimi i skllevërve të seksit nga Japonia në bordello të kohës së luftës — është një nga faktorët kryesorë historikë pas marrëdhënieve të hidhura të dy vendeve deri më sot.
Gjatë asaj periudhe koloniale, zonat fushore dhe qendrore të Busanit pranë porteve detare u zhvilluan si territor japonez. Ndërkohë, punëtorët më të varfër u vendosën më tej në brendësi të tokës, pranë maleve — ku varrezat Ami-dong dikur strehonin hirin e të vdekurve japonezë.
Gurët e varreve mbanin emrat, ditëlindjet dhe datat e vdekjes së të ndjerve, të gdhendura në Kanji, Hiragana, Katakana dhe forma të tjera të shkrimit japonez, sipas një punimi të vitit 2008 nga Kim Jung-ha nga Universiteti Detar i Koresë.
Qeveria e Busanit ka bërë përpjekje për të ruajtur këtë pjesë të historisë së saj. Ami-dong tani është një atraksion turistik pranë fshatit të famshëm Gamcheon./UBTNews/