Që nga Presidenti Zelensky e poshtë, zyrtarët ukrainas kanë dalë me mënyra gjithnjë e më të ndryshme për të artikuluar konfliktin me Rusinë.
“Një skuadër orkesh është zmbrapsur”.
Kjo nuk është një referencë për mbështetësit e Lord Sauron që u shfaqën në “Lord of the Rings”.
Në fakt ky është një rresht nga një raport zyrtar nga ministria e mbrojtjes së Ukrainës – dhe pjesë e fjalorit gjithnjë në zgjerim që po përdoret nga zyrtarët e lartë, ushtria dhe media.
“Ata janë orkë, sepse ne nuk i konsiderojmë njerëz”, tha Tetiana Chursina për Al Jazeera, një punëtore në Kiev, kushërira e së cilës kaloi javë në bodrumin e saj në Bucha, ku së fundi u gjetën nëpër rrugë dhe gjetkë shumë civilë të vrarë nga forcat ruse.
“Rashist” është një tjetër epitet që përdoret shpesh për të përshkruar trupat ruse.
Neologjizma kombinon fjalët “rusë”, “racistë” dhe “fashistë” – dhe është menjëherë e kuptueshme për ata që janë rritur në ish-Bashkimin Sovjetik.
Edhe pse termi “fashist” i referohet regjimit të Benito Musolinit në Itali, në BRSS, ai më së shumti iu referohej nazistëve gjermanë, ushtria e të cilëve pushtoi pjesën më të madhe të Ukrainës gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Në Rusinë e Vladimir Putinit, historia e miratuar nga Kremlini për rolin e Moskës Sovjetike në mposhtjen e nazizmit – të cilën disa analistë e konsiderojnë të ekzagjeruar – është bërë një shtyllë e dogmës zyrtare.
Të dyja palët ndërluftuese përdorin termat ushtarakë gjermanë si sharje degraduese.
Kremlini zakonisht e quan presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy “nazist”, ndonëse ai u rrit në një familje hebreje rusishtfolëse – dhe gjyshi i tij humbi familjen gjatë Holokaustit.
Por gjuha e Ukrainës gjatë kohës së luftës ka shkuar shumë përtej përdorimit të prozave gjermane ose të Tolkien-it.
Udhëheqësit, zyrtarët dhe oficerët ushtarakë ukrainas komunikojnë me masmedian dhe publikun në mënyra të reja dhe efektive në një luftë informacioni. Duke bërë këtë, ata po thyejnë të kaluarën sovjetike të Ukrainës, kur udhëheqësit komunistë mërzitnin audiencën e tyre me fjalime monotone dhe disa orëshe.
Këto ditë, kryetarët e bashkive, guvernatorët dhe zyrtarët e mbrojtjes ukrainase kanë një llogari në Telegram, Twitter ose Facebook – dhe informojnë audiencën për zhvillimet në juridiksionet e tyre menjëherë, pa asnjë miratim nga zyrtarët më të lartë në Kiev.
Ukrainasit mbështeten në postimet, transmetimet e drejtpërdrejta dhe videot e tyre – dhe vlerësojnë sinqeritetin e tyre.
Ka disa figura të reja kombëtare – që po pëlqehen gjerësisht në vend – si Oleksiy Arestovych, një ndihmës i presidentit Zelensky.
Arestovych ka mbajtur konferenca të përditshme shtypi që nga dita e parë e pushtimit.
Informatat e tij optimiste, qetësuese e sarkastike e kanë bërë atë “psikoterapistin e gjithë Ukrainës”. Edhe kur Arestovych nuk është në gjendje të mohojë ose konfirmojë diçka, ai përdor mënyra të tjera për të përcjellë mesazhin e tij.
Më 1 prill, një shpërthim tronditi Belgorodin, një qytet perëndimor rus që kufizohet me Ukrainën dhe strehon baza dhe depo ushtarake. Shpërthimi shkatërroi një depo gjigande karburanti – dhe kjo i atribuohej gjerësisht një sulmi raketor ukrainas.
“Ndoshta, dikush ndezi një cigare në vendin e gabuar?” ishte përgjigjia e Arestovych.
Një tjetër figurë e pëlqyeshme momentalisht është Vitaliy Kim, një guvernator i rajonit jugor të Mykolaiv.
Në videot, tweetet dhe postimet e tij në Facebook, Kim – babai i të cilit është korean etnik – kryesisht flet rusisht. Por askush nuk duket se e vret mendjen, ndryshe nga ajo që thotë Kremlini për “diskriminimin” ndaj rusishtfolësve në “Ukrainën naziste”.
“Mirëmbrëma, ne jemi nga Ukraina”, kështu i fillon Kim videot e tij. Natyrisht, Zelenskyy, komediani i Ukrainës i kthyer në president, sundon kur bëhet fjalë për të qenit i sinqertë, krejtësisht jozyrtar – dhe pak vulgar.
“Bastardë të qelbur! Çfarë tjetër mund t’i quash ata?” ai tha për forcat ruse më 23 prill, disa orë pasi një raketë ruse vrau një nënë me një foshnje 3-muajshe në portin e Detit të Zi të Odesës.
“Kjo është fraza që dikush nuk mund ta imagjinonte të thuhej në publik nga presidenti i një kombi gjashtë muaj më parë”, tha Mykhailo Krigel, një gazetar dhe redaktor veteran ukrainas për Al Jazeera-n.
Përdorimi i kësaj gjuhe fyese ndaj ushtarakëve rusë – si dhe demonizimi i tyre – ka një efekt të menjëhershëm psikologjik.
“Kjo është mënyra më e thjeshtë për të dalë nga stresi, për të zhbllokuar një shpërthim verbal zemërimi, që godet objektivin menjëherë”, tha Kriger.
Më e rëndësishmja, kjo gjuhë ndihmon në ndryshimin e mënyrës sesi ukrainasit e shohin veten – dhe perceptohen në mbarë botën.
“Më në fund po heqim qafe këtë imazh të një viktime të përjetshme. Këto ditë, bota na sheh si fitues që mund të godasin rusët”, tha Serhiy Babenko, një duhanxhi 32-vjeçar nga periferia e Kievit, Boryspil./AJ/UBTNews/