Ish-presidenti majtist i Brazilit, Luiz Inácio Lula da Silva, ka mposhtur kandidatin e të djathtës ekstreme Jair Bolsonaro në një nga zgjedhjet më të rëndësishme në historinë e vendit.
Silva, një ish-punëtor i fabrikës, u bë presidenti i parë i klasës punëtore të Brazilit saktësisht 20 vjet më parë. Ai shërbeu si president nga viti 2003 deri në vitin 2010, përpara se të përfshihej në disa skandale korrupsioni dhe të vuante një periudhë të shkurtër në burg. Por Gjykata e Lartë Federale vendosi në mars 2021 se gjyqtari që mbikëqyrte gjyqin e tij për korrupsion – Sergio Moro – ishte i njëanshëm, duke çuar në anulimin e të gjitha rasteve që Moro kishte ngritur kundër Lulës dhe duke i hapur rrugën rikthimit të tij politik.
Lula fitoi pasi siguroi 50.9 për qind të votave, ndërsa Bolsonaro mori 49.1 për qind. Për shkak të kësaj, tashmë ka pasur disa shqetësime për ndezjen e tensioneve brenda vendit të polarizuar.
Megjithatë, sipas analistëve, ja ku qëndron Lula për disa çështje kyçe dhe pse zgjedhja e tij nuk është vetëm një lajm i mirë për Brazilin, por edhe për botën.
Kriza klimatike
Gjatë kohës së Bolsonaros në detyrë, ai uli mbrojtjen e Amazon, shkurtoi buxhetin mjedisor të Brazilit dhe pushoi ekspertët e mjedisit. Midis 1 gushtit 2019 dhe 31 korrikut 2021, më shumë se 8.4 milionë hektarë u shpyllëzuan nga Amazona – një zonë më e madhe se e gjithë Belgjika.
Lula dëshiron ta ndryshojë këtë. “Në vend që të jemi liderë botërorë në shpyllëzim, ne duam të jemi kampionë botërorë në përballjen me krizën klimatike dhe në zhvillimin socio-mjedisor”, tha Lula në një letër drejtuar popullit brazilian të cilën ai e shkroi javën e kaluar. “Në këtë mënyrë do të kemi ushqim të shëndetshëm në pjatat tona, ajër të pastër për të marrë frymë dhe ujë për të pirë dhe shumë punë cilësore me investime të gjelbra”. Ai gjithashtu është zotuar të “luftojë për zero-shpyllëzim”.
Kjo nuk është vetëm një fitore për Brazilin, por një fitore për botën. Ekspertët kanë paralajmëruar se Amazona – shpesh e quajtur ‘mushkëritë e Tokës’ për shkak të rezervave të saj të mëdha të karbonit natyror – po i afrohet ‘pikës së kthesës’ si pasojë e shpyllëzimit të shfrenuar të Bolsonaros. Tani, me Lulën e rikthyer në detyrë, ka shpresë se pylli i gjerë mund të ringjallet. Çuditërisht, presidenti i ri ka gjithashtu një histori të mirë: në mandatet e tij të mëparshme në detyrë, shkalla e shpyllëzimit në Amazon ra me 80 për qind.
Demokracia
Bolsonaro gjithashtu ka kaluar katër vitet e fundit duke minuar demokracinë e Brazilit. Presidenti në largim ka shprehur më parë përbuzje për proceset demokratike dhe ka festuar diktaturën brutale ushtarake të Brazilit, e cila mori fund në 1985. Ai gjithashtu ka hedhur dyshime mbi votimin elektronik dhe ka lejuar që dezinformimi të lulëzojë në mediat sociale gjatë mandatit të tij, si dhe ka sulmuar Gjykatën e Lartë braziliane dhe Tribunalin e Lartë Zgjedhor për hetimin e tij, dhe e mbushën policinë me aleatë besnikë.
Lula foli gjatë për rëndësinë e mbrojtjes së demokracisë gjatë fushatës së tij zgjedhore. “Ne duam të kthehemi në mënyrë që askush të mos guxojë të sfidojë më demokracinë”, tha ai në një fjalim. “Dhe që fashizmi të kthehet në kanalizimet e historisë, nga ku nuk duhet të ishte larguar kurrë”.
Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë. Pas shpalljes së fitores së Lulës, ish-presidenti i Brazilit, Fernando Henrique Cardoso, shkroi në Twitter: “Demokracia ka fituar, Brazili ka fituar”.
Ekonomia
Lula ka premtuar gjithashtu se do të rikthejë prosperitetin ekonomik që u pa në presidencën e tij të fundit. Ai është zotuar të sjellë një regjim tatimor më progresiv, të heqë kufirin e shpenzimeve për shpenzimet publike, të rrisë pagën minimale dhe të rrisë shpenzimet e mirëqenies sociale.
Por ndërsa ekonomia globale shkon drejt recesionit, ka të ngjarë që Lula të përballet me disa vështirësi në zbatimin e disa prej politikave të tij më radikale.
Megjithatë duket se Lula do të përballet me sfidën. Gjatë presidencës së tij të fundit, ai filloi programin ikonik të mirëqenies Bolsa Familia, i cili ofroi ndihmë financiare për familjet e varfra braziliane që kishin vaksinuar fëmijët e regjistruar në arsim. Skema mendohet se ka nxjerrë 20 milionë njerëz nga varfëria ekstreme dhe papunësia kishte arritur gjithashtu në nivele rekord deri në kohën kur ai la detyrën./UBTNews/