Pas luftës, filmat propagandistikë nuk u ndalën së prodhuari por përkundrazi u zhvilluan në një mjet të ri komunikimi me audiencën. Ata filluan të përdoren për të promovuar trashëgiminë kulturore britanike, duke nxitur turizmin dhe duke ndikuar në mënyrën se si kultura britanike përceptohet dhe ndryshon. Në vend që të mbeteshin vetëm mjete politike, ata u bënë instrumente për formësimin e imazhit kombëtar dhe përhapjen e tij në botë!
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, kinemaja britanike u shndërrua në një mjet të fuqishëm propagandistik. Në atë kohë, kinemaja ishte forma më e përhapur e argëtimit masiv dhe qeveria britanike ndërhyri aktivisht në prodhimin e filmave për të ndikuar në opinionin publik.
Emra të mëdhenj të kinemasë britanike si Alexander Korda dhe Humphrey Jennings, bashkë me filmat e tyre të shquar si “Desert Victory”, “Mrs. Miniver” dhe “The Life and Death of Colonel Blimp”, përfaqësonin atë që shpesh quhet “epoka e artë” e kinemasë britanike. Megjithatë, kjo periudhë ishte po ashtu një kohë kur filmat britanikë ishin të formësuar qartë nga kërkesat e propagandës së luftës.
Edhe pse Lufta e Dytë Botërore ende përbën një kornizë të rëndësishme për të kuptuar botën e sotme, aspekti i ndikimit të propagandës përmes filmit ka marrë pak vëmendje. Shumë njerëz gabimisht e barazojnë propagandën me pavërtetësinë ose mashtrimin, dhe kjo bashkë me faktin se Britania po luftonte kundër nazizmit, ka bërë që ky fenomen të mos analizohet thellë.
Por, në realitet, propaganda ishte një instrument i fuqishëm në formësimin e përceptimeve të njerëzve dhe ndërtimin e një imazhi të ri kombëtar gjatë dhe pas luftës. Me aftësinë për të ndërthurur faktin dhe trillimin në mënyra tërheqëse, filmi u bë një vegël ideale për t’i shërbyer këtij qëllimi. Në këtë mënyrë, zhvillimi i propagandës është i ndërthurur ngushtë me historinë e filmit britanik dhe evolucioin e shtetit modern.
Nëse filmat propagandistikë do të kishin qenë një aktivitet që ishte pranuar vetëm me ngurrim, historia e tyre duhet të kishte përfunduar në vitin 1945. Por, në realitet, pas Krizës së Suezit dhe përballë dekolonizimit dhe kërcënimeve të Luftës së Ftohtë, propaganda filmike mori një formë të re.
Lufta e Dytë Botërore nuk ishte një përjashtim në përdorimin e filmave për qëllime propagandistike; përkundrazi, ajo përfaqësonte një standard të ri të përdorimit të kinemasë për të ndikuar në perceptimin publik.
Filmi propagandistik britanik shfrytëzoi një gamë të gjerë kulturore për të arritur mesazhet e tij. Një shembull i qartë është seriali televiziv “The Pacemakers”, ku Zyra Qendrore e Informacionit (COI) nxiti një brez të ri profesionistësh britanikë, të cilët ishin të angazhuar në ndryshimin e dinamikave të botës kulturore
Edhe pse kurrë nuk u shfaqën në Britani, për dekada me radhë, seriale të COI-së si London Line, This Week in Britain, British Sporting Personalities, The Enthusiasts dhe The Pacemakers tërhiqnin miliona shikues jashtë vendit
Për më tepër, versioni afrikan i London Line, i cili i ofroi një platformë figurave si Lionel Ngakane, Jumoke Debayo dhe (tani) Lord Boateng, shiti universitete britanike, ilaçe dhe ekspertizë në ndërtimin prefabrik përtej kufijve.
Kjo propagandë pro-demokracisë vetëdijshëm e pozicionoi veten në kundërshtim me normat e vendosura nga totalitarizmi ndërmjet luftërave. Por edhe në atë kohë, ajo gjeneroi përgjigje të paqarta.Një komentues i njohur ishte sociologu francez Jacques Ellul, i cili vuri re se periudha pas luftës kishte parë një orientim të propagandës nga menaxhimi i politikës masive në shërbim të ankthit psikologjik të një klase të mesme në rritje.
Nëse filmi propagandistik i fillimit të shekullit të 20-të kishte parë ambiciet e tij politike të zëvendësuara nga një fokus të ri pas luftës në forcimin e identitetit individual, kjo nuk ishte për shkak se ishte bërë paqësor, por sepse apetitet e tij ideologjik kishin zgjeruar. Propaganda, kishte frikë Ellul, ishte bërë endemike: njerëzit e kërkonin atë, ata kërkonin sigurinë, shabllonet, dhe modelet e saj për të përballuar kontradiktat e botës moderne.
Teza e Ellul-it nuk ishte pa kritikët e saj, por parashikimi i tij u dëshmua i saktë; madje edhe pas rënies së Bashkimit Sovjetik, historia e filmit propagandistik (përsëri) nuk erdhi në fund.
Fillimisht, kishte një kalim të dukshëm nga financimi shtetëror i kulturës si një e mirë në vetvete në një formë subvencioni që e shihte filmin si një mënyrë të rëndësishme për të paketuar trashëgiminë kulturore nga Derek Jarman te Paddington në një formë që inkurajonte investimin e brendshëm; ose më realist, shiste pushime për vizitorët e huaj. Por, që prej shtatë nga shtatë, sponsorë të rinj institucionalë si Njësia e Kërkimeve, Informacionit dhe Komunikimeve (Ricu) kanë mbushur hapësirën digjitale me propagandë audio-vizuale.
Vlerësohet se shekulli 21, po kalon nëpër një periudhë që konsiderohet e begatë për filmin propagandistik, ku volumi i përmbajtjes është më i lartë se kurrë. Filmat e shkurtër ndoshta nuk janë shumë tërheqës në vetvete; megjithatë, qëllimi është të formohet një kulturë e caktuar. Sot, filmi propagandistik është bërë një pjesë e pandashme e përditshmërisë.
Prej “Njësisë kundër Dezinformimit deri te Brigada 77 e Ushtrisë”, puna e këtyre agjencive të reja justifikohet gjithmonë si një përgjigje ndaj kërcënimeve ndaj sigurisë kombëtare.
Në esenë e tij Bullshit Jobs, David Graeber argumentoi se ekonomia post-industriale krijon shumë punë të bardha që nga pikëpamja funksionale nuk kanë nevojë të ekzistojnë, por që në vend të kësaj inkurajojnë një pjesë të madhe të shoqërisë të identifikohet me perspektivat e financës së madhe.
Jetojmë në një kohë ku shteti britanik është bërë reklamuesi më i madh i kombit, ndërsa industria mediatike po absorbon numra të mëdhenj të të diplomuarve. Ricu duket se ka shitur ekspertizën e saj për qeveritë në të gjithë Azinë, Afrikën dhe Europën, si dhe për Bashkimin Evropian përmes një dege ndërkombëtare. Filmi propagandistik është bërë një shërbim që mund të eksportohet.
Shumë intelektualë, shkrimtarë dhe krijues filmash janë aktivisht të angazhuar në ripërcaktimin psikologjik, teknologjik dhe sociologjik të botës, një skenar që ndoshta i bën ata gjithashtu më të ekspozuar dhe më të prirur ndaj pretendimeve të filmit propagandistik.
Pasqyrë e kinemasë britanike nga studentja e Shkencave Politike, Erëta Hasani