Të dhënat më të fundit nga Eurostat tregojnë një rritje të konsiderueshme të çmimeve të banesave në disa vende të Evropës Lindore, si dhe një rritje të përgjithshme prej 2.9% në të gjithë Bashkimin Evropian. Çmimet e shtëpive në të gjithë BE-në vazhdojnë të rriten, me disa vende që ishin pjesë e ish-Bashkimit Sovjetik duke e udhëhequr këtë trend.
Sipas statistikave, pesë vendet me rritjet më të mëdha të çmimeve të banesave që nga tremujori i dytë i vitit 2023 janë Polonia (+17.7%), Bullgaria (+15.1%), Lituania (+10.4%), Kroacia (+10.0%) dhe Hungaria (+9.8%). Në të njëjtën kohë, ka disa vende si Luksemburgu (-8.3%), Finlanda (-4.8%), Franca (-4.6%) dhe Gjermania (-2.6%) ku blerja e shtëpive është bërë më e lirë krahasuar me një vit më parë.
Po ashtu, qiratë po përjetojnë një rritje të vazhdueshme, me një shtesë prej 3% në krahasim me tremujorin e dytë të vitit të kaluar në të gjithë BE-në. Ndërsa qiratë janë rritur ngadalë dhe në mënyrë të qëndrueshme gjatë 15 viteve të fundit, çmimet e blerjes janë rritur me më shumë se 50% që nga viti 2014.
Një shembull i spikatur është Polonia, e cila ka përjetuar një rritje të shpejtë që nga anëtarësimi në BE në vitin 2004. Marcin Kręglewski, specialist i pasurive të paluajtshme në firmën ligjore Dudkowiak Kopeć & Putyra në Varshavë, thotë se çmimet e shtëpive në Poloni janë më shumë se dyfishuar që nga viti 2013. Ai shpjegon se pagat në sektorin e biznesit janë gjithashtu më shumë se dyfishuar në këtë periudhë, duke ndikuar në rritjen e kërkesës për apartamente dhe shtëpi të vetme.
Krëglewski thekson se aktualisht kërkesa për shtëpi të reja arrin nga 1 deri në 2 milionë njësi. Po ashtu, Polonia ka parë një fluks të konsiderueshëm të huajsh, me më shumë se 1.1 milion njerëz që punojnë ligjërisht në vend.
Një faktor tjetër që kontribuon në rritjen e çmimeve është rritja e kostove të ndërtimit, që kanë shënuar një rritje prej 90% midis 2016 dhe 2023. Kjo është kryesisht për shkak të rritjes së kostove të punës, çmimeve të energjisë, disponueshmërisë së materialeve të ndërtimit dhe problemeve në zinxhirin e furnizimit që u shkaktuan nga COVID-19 dhe lufta në Ukrainë.
Sipas Kręglewskit, rënia e disponueshmërisë së tokës për projekte banimi, veçanërisht në zonat metropolitane, përbën një tjetër sfidë. Financimi i projekteve të zhvillimit të pasurive të paluajtshme gjithashtu gjeneron kosto të dukshme për zhvilluesit, duke ndikuar në tregun e pasurive të paluajtshme në tërësi./UBTnews/