Muzeu Historik Kombëtar organizoi një ceremoni përkujtimore për të shënuar 115-vjetorin e çeljes së së parës shkollë kombëtare pedagogjike në Shqipëri, Shkollës Normale të Elbasanit. Kjo ngjarje ka një rëndësi të madhe historike, pasi paraqet një moment kyç në zhvillimin e arsimit kombëtar dhe të formimit të arsimtarëve që kontribuan në ngritjen e institucioneve arsimore të vendit.
Shkolla Normale e Elbasanit u themelua më 1 dhjetor 1909, si rezultat i vendimeve të Kongresit Kombëtar të mbajtur më 2-8 shtator të atij viti në Elbasan. Kjo shkollë e parë pedagogjike kombëtare do të kishte një ndikim të jashtëzakonshëm në formimin e brezave të rinj, duke ofruar arsimim për nxënës të ardhur nga çdo krahinë e Shqipërisë. Gjatë vitit akademik 1909-1910, shkolla kishte 160 nxënës, të cilët morën një formim të lartë dhe të pasur teorik dhe praktik.
Drejtori i parë i Shkollës Normale të Elbasanit ishte Luigj Gurakuqi, një figurë e shquar e arsimit dhe kulturës shqiptare. Pjesë e stafit mësimor të kësaj shkolle ishin emra të njohur të arsimit kombëtar, si Aleksandër Xhuvani, Sotir Peci, Simon Shuteriqi, Kristo Dako, Hafiz Ibrahim Dalliu, Ahmet Gashi, Mahir Domi, Salih Çeka, Eqrem Çabej, Thanas Floqi, etj. Këta individë, përmes punës së tyre të palodhur, kanë kontribuar jo vetëm në përhapjen e dijeve, por edhe në ruajtjen e vlerave kombëtare dhe kulturore të Shqipërisë.
Historia e kësaj shkolle është ngushtë e lidhur me zhvillimet politike dhe shoqërore të vendit. Shkolla u mbyll për herë të parë në vitin 1912, pas shpalljes së Pavarësisë, por u rindërtua në vitin 1913-1914 gjatë periudhës së Qeverisë së Vlorës dhe të Princ Vidit. Pas Luftës së Parë Botërore, ajo u rindërtua sërish në vitin 1921 dhe funksionoi pa ndërprerje deri në vitin 1943, kur shumë nxënës u angazhuan në Lëvizjen Antifashiste Nacionalçlirimtare, duke lënë shkollën për të marrë pjesë aktivisht në luftën për çlirimin e atdheut. Gjatë periudhës së Luftës, Shkolla Normale e Elbasanit dha 63 dëshmorë, një pasuri njerëzore dhe kombëtare, të cilët u flijuan për lirinë dhe pavarësinë e Shqipërisë.
Përkushtimi dhe sakrifica e atyre që morën pjesë në këtë shkollë dhe kontribuuan në zhvillimin e arsimit janë një shembull i paçmueshëm për brezat e sotëm. 115 vjet pas themelimit të saj, Shkolla Normale e Elbasanit vazhdon të jetë një simbol i ngritjes së arsimit shqiptar dhe një trashëgimi e vyer për gjithë kombet./UBTNews/
