Udhëheqësit botërorë i quajnë veprimet e Kremlinit një sulm të qëllimshëm ndaj zinxhirit global të furnizimit me ushqime.
Inteligjenca e sapodeklasifikuar e ShBA-së tregon se një bllokadë detare ruse ka ndalur tregtinë detare në portet e Ukrainës, në atë që liderët botërorë e quajnë një sulm të qëllimshëm ndaj zinxhirit global të furnizimit me ushqime që ka ngritur frikën e paqëndrueshmërisë politike dhe mungesave, përveç nëse lejohen drithërat dhe produktet e tjera thelbësore bujqësore të rrjedhin lirshëm nga Ukraina.
Marina ruse tani në mënyrë efektive kontrollon të gjithë trafikun në të tretën të Detit të Zi, duke e bërë atë të pasigurt për transportin tregtar, sipas një dokumenti të qeverisë amerikane të marrë nga Washington Post.
Dokumenti, i bazuar në inteligjencën e deklasifikuar së fundmi, analizoi densitetin e aktivitetit detar rus përgjatë pjesëve të bregdetit jugor të Ukrainës dhe gadishullit të Krimesë, të cilin Rusia e pushtoi dhe aneksoi në vitin 2014.
Bllokada që pasoi pas pushtimit të Rusisë në shkurt ndaloi trafikun civil detar duke bllokuar eksportet bujqësore ukrainase dhe duke rrezikuar furnizimet globale të ushqimit,sipas një zyrtari amerikan, i cili foli në kushte anonimiteti për të përshkruar inteligjencën.
“Ndikimi i veprimeve të Rusisë nuk mund të nënvlerësohet pasi eksportet e Ukrainës në det janë jetike për sigurinë globale të ushqimit. Ukraina siguron rreth 10 për qind të eksporteve botërore të grurit, dhe shumica dërrmuese e këtyre eksporteve, afërsisht 95 për qind në 2020, u nisën nëpërmjet porteve të Detit të Zi”, tha zyrtari.
Ditët e fundit, liderët botërorë kanë paralajmëruar se bllokada e Rusisë përbën një nga kërcënimet më të tmerrshme për stabilitetin global që nga fillimi i luftës. Ukraina është një shportë globale ushqimore. Vendi është eksportuesi më i madh në botë i vajit të lulediellit, eksportuesi i katërt më i madh i misrit dhe eksportuesi i pestë më i madh i grurit.
Duke folur në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër, të martën, presidentja e Komisionit Evropian , Ursula von der Leyen, tha se 20 milionë tonë grurë janë goditur në Ukrainë. Rusia ka bombarduar qëllimisht magazinat e grurit të Ukrainës dhe “po grumbullon eksportet e veta të ushqimit si një formë shantazhi”, tha ajo, “duke penguar furnizimet për të rritur çmimet globale, ose duke tregtuar grurë në këmbim të mbështetjes politike. Ajo po përdor urinë dhe grurin për të treguar pushtetin.”
Vendet politikisht të brishta janë veçanërisht të cenueshme, tha von der Leyen, duke vënë në dukje se çmimet e bukës në Liban janë rritur me 70 për qind dhe dërgesat e ushqimit nga Odessa në Somali janë ndalur për shkak të veprimeve të Rusisë.
Sekretari i Shtetit Antony Blinken i bëri jehonë vlerësimit të zymtë javën e kaluar në komentet në Kombet e Bashkuara, duke e quajtur bllokadën e Rusisë “një përpjekje të qëllimshme” për të destabilizuar furnizimin me ushqim në botë.
Që kur Rusia lëshoi një paralajmërim për marinarët në shkurt se zona të konsiderueshme të Detit të Zi ishin të mbyllura për trafikun tregtar.
“Ushtria ruse ka bllokuar vazhdimisht kalimin e sigurt për në dhe nga Ukraina, duke forcuar kontrollin e saj mbi Detin Azov, stacionimi i anijeve luftarake në portet e Ukrainës. Dhe Rusia ka goditur disa herë portet e Ukrainës. Furnizimi me ushqim për miliona ukrainas dhe miliona të tjerë në mbarë botën është mbajtur fjalë për fjalë peng nga ushtria ruse”, tha Blinken.