Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka shkaktuar një reagim të gjerë me një vendim të fundit që ka tërhequr vëmendjen ndërkombëtare. Në një masë të papritur dhe të bujshme, Trump ka ndaluar financimin për një sërë organizatash dhe projekteve në Ballkan, duke përfshirë ato që mbështesin komunitetin LGBTI, duke shkaktuar pasiguri dhe shqetësim për të ardhmen e aktiviteteve që mbështesin të drejtat e njeriut dhe barazinë.
Përmes një Urdhri Ekzekutiv për Rivlerësimin dhe Riorganizimin e Ndihmës së Jashtme, presidenti Trump ka pezulluar të gjitha projektet që financohen nga Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) dhe nga Departamenti i Shtetit, duke i dhënë kohë për një periudhë vlerësimi për tre muaj. Ky vlerësim do të synojë të sigurojë se ndihma e huaj që SHBA-të ofrojnë është e efektshme dhe në përputhje me politikën e jashtme të administratës Trump, të njohur ndryshe si “Amerika e Para”.
Ky veprim ka pasur një ndikim të menjëhershëm në një numër të konsiderueshëm projektesh dhe organizatash të shoqërisë civile në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë vende si Bosnja dhe Hercegovina, Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, Mal i Zi dhe Serbi. Ndihma amerikane për këto shtete ka qenë e konsiderueshme, me një investim prej 1.7 miliardë dollarësh nga viti 2020 deri në fund të vitit 2024. Ky financim ka mbështetur një gamë të gjerë iniciativash, nga të drejtat e njeriut, mbrojtja e lirisë së shprehjes, deri tek mbështetje për grupet vulnerabël dhe organizatat që punojnë për të drejtat e LGBTI.
Të dhënat janë ende të pasakta për numrin e saktë të projekteve të prekura, por shumë prej organizatave kanë marrë njoftime të drejtpërdrejta nga USAID dhe janë informuar për ndërprerjen e financimeve për tre muaj. Ky është një hap që ka alarmuar shumë nga përfaqësuesit e këtyre grupeve, veçanërisht pasi disa burime brenda agjencisë sugjerojnë se projektet që mbështesin të drejtat LGBTI dhe organizatat feministe mund të ndërpriten përfundimisht pas periudhës së vlerësimit.
Deklarata zyrtare e USAID-së e përcjellë pas vendimit të Trump, thekson se kjo është një pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të riorganizuar ndihmën ndërkombëtare të Shteteve të Bashkuara, duke siguruar që shpenzimet e taksapaguesve amerikanë të jenë të justifikuara dhe të sjellin dobi për popullin amerikan. Kjo ka ngritur shqetësime të mëdha, veçanërisht për ata që mbështesin të drejtat e pakicave dhe zhvillimin e shoqërive civile në rajon.
Ndërkohë, shumë nga përfaqësuesit e organizatave të LGBTI në Ballkan hezitojnë të japin deklarata publike për këtë masë, por një burim brenda USAID tha për BIRN se është e mundur që fondet për këto organizata të pezullohen përfundimisht. Sipas burimeve, personeli i angazhuar nga USAID dhe organizatat që mbështeten nga Departamenti i Shtetit janë njoftuar se do të vazhdojnë të paguhen, por nuk do të lejohen të angazhohen në aktivitete financiare me partnerët e grantit gjatë periudhës së vlerësimit.
Ky vendim ka shkaktuar reagime të shumta, veçanërisht nga organizatat që mbrojnë të drejtat e njeriut, përfshirë ato që punojnë për përfshirjen dhe mbrojtjen e të drejtat e komunitetit LGBTI, i cili ka qenë shpesh një grup i margjinalizuar dhe nën presion në shumë shtete të Ballkanit. Pas këtij veprimi, është e paqartë se si do të vazhdojnë këto nisma në të ardhmen dhe sa do të ndikojë kjo ndihmë e pezulluar në zhvillimin social dhe politik të këtyre vendeve./UBTNews/