Merita Voca është një qytetare me nevoja të veçanta dhe jeton në Mitrovicë. Sikur Voca, edhe shumë persona tjerë të kësaj kategorie të shoqërisë, nuk e kanë të lehtë të përmbushin nevojat e përditshme ditore. Mitrovica, ka shumë për të bërë, që të përshtasë kushtet fizike, që Voca dhe qindra qytetarë të kësaj komune të mund të përballen më lehtë me sfidat e përditshme të jetës.
Florinda Kelmendi-studente e vitit të dytë në Media dhe Komunikim
53-vjeçarja Voca, thotë se personave me aftësi të kufizuara në Mitrovicë u mungojnë kushtet bazike për jetë normale.
“Kushtet që na ofrohen nuk janë në nivel të duhur. Nëpër insitucione mungojnë nevojat bazë si p.sh pjerrinat të cilat janë vetëm në katin përdhesë ndërsa zyrat janë lartë. Edhe ato pjerrina që janë prezente janë të papërshtatshme. Ashensorët nuk punojnë. Në bankë bankomati është shumë lartë, ndërsa për neve që jemi me karroca nevojitet të jetë në nivel më të ulët. Kështu, në vend që t’i kryejmë vetë shërbimet tona na nevojitet gjithmonë të kërkojmë ndihmë nga dikush tjetër”, thotë Voca.
UBTNews sjell rrëfimin e 53-vjeçares, e cila thekson se edhe ndihmën financiare institucionale nuk e kanë të mjaftueshme.
“Nëse unë dua të udhëtoj jashtë qytetit tim, më duhet të paguajë 100 euro në mënyrë që të më ofrohen kushtet adekuate. Unë e kam të pamundur të udhëtojë me autobusë sepse nuk ma zë karrocën brenda. Po ashtu, autobusët nuk kanë pjerrina në hyrjen të tyre. Kështu që, ose ose duhet ta paguaj vetë udhëtimin, ose të qëndroj në shtëpi”, thotë ajo.
Për shkak të pamundësisë për ta vazhduar shkollimin, Merita Voca ka arritur të përfundojë vetëm shkollimin fillor.
“Mirëpo unë vazhdova me shkollim autodidakt. Nuk më është ofruar ndonjë punë nga institucionet publike apo private. Kam punuar aktiviste në shoqatën ‘Handikos’. Aktualisht nuk jam e punësuar, ndërsa të ardhurat e mia janë nga pensioni”, përmend Voca një nga problemet shtesë me të cilin ajo ballafaqohet.
Ajo mendon se për persona me aftësi të kufizuara, mund të ofrohen punë adekuate të cilat janë të zotët t’i kryejnë me përgjegjësi.
“Natyrisht varet nga kategoritë, mirëpo disa persona mund të punojnë në zyrë, agjent të thirrjeve, fizioterapeut, etj”, thotë Voca.
Në Drejtorinë për Mirëqenie Sociale në Mitrovicë, nuk pranojnë të flasin për shqetësimet që ngritin kjo shtresë e shoqërisë sonë.
Voca, thotë se integrimin në shoqëri nuk e ka fare problem dhe përkundër vështirësive që ka, e do jetën dhe dëshiron të plotësojë epitetin e një qytetareje të dobishme.
“E dua shoqërinë, marr pjesë në panaire të ndryshme, në ndeshje basketbolliste dhe futbollistike. Më respketojnë dhe më ndihmojmë të gjithë”, shton ajo.
Në Mitrovicë, vepron edhe Shoqata “Handikos”, e cila mbulon interesin e personave me aftësi të veçanta, paraplegjikëve dhe paralizës së fëmijëve të Kosovës. Qëllimi i saj shoqate është përmirësimi i të drejtave dhe i standardit të jetesës së personave me aftësi të kufizuara.
Drejtoresha e “Handikos” në Mitrovicë, Myrvete Hasani tha se në këtë komunë përfshirë numërohen 510 persona me aftësi të kufizuara. Ajo tregon si veprojnë në kushte jo të favorshme, dhe nuk kanë mundësi të ndihmojnë mjaftueshëm të gjithë nevojtarët.
“Komuna na ka përkrahur shumë rrallë, pajisje nuk na kanë dhuruar. Ndihma e vetme që na kanë ofruar kanë qenë projekte të vogla si “Dita e fëmijëve.”. Shërbimet adekuate ofrohen nga vetë shoqata Handikos, dhe nga donatorët e huaj”, thotë Hasani.
Ajo tregon se “Handikos” ka bashkëpunim me organizatën “Save the Children”, me “Rrjetin e grave” dhe Departamentin e Punës dhe Mirëqenies Sociale, që funksionin brenda Ministrisë së Financave.
“Bashkëpunimi me ‘Save the Children’ përfshin aktivitetet për fëmijë deri në moshën 16-vjeçare. Janë të punësuara psikologia, edukatorja, logopedia dhe ergoterapeutia”, thotë ajo.
Myrvete Hasani tha se për shkollimin e fëmijëve me nevoja të veçanta, ekzistojnë mundësi solide, porse më pas këta të rinj kanë shumë telashe për gjetjen e një vendit të punës.
“Fëmijëve me aftësi të kufizuara u ofrohen mundësi të shkollimit në shkollë speciale. Gjithashtu një kategori e tyre mund edhe të mësojnë në shkollë normale. Përderisa një person me aftësi të kufizuara e ka intelektin e zhvilluar, nuk e ka problem të aftësohet si të gjithë fëmijët e tjerë në shkollë normale. Ndërsa nëse flasim për punësim, mundësitë janë të pakta”, shtjellon ajo.
Një numër nga këta persona, përfitojnë një ndihmë sociale e cila shpesh quhet si një pension, ndërsa drejtori Rajonal i Zyrës së Pensioneve, Mensur Beqiri tha se janë mjekët ata që e vlerësojnë se cilës kategori nga këta qytetar mund të përfitojnë këtë mbështetje financiare.
“Një person i cili ka të meta, që nga mosha 18-vjeçare deri në moshën 65-vjeçare merr pension. Ndërsa në momentin që kalon në moshën 65-vjeçare kalon në pensionin e pleqërisë që është i barasvlefshëm me pensionin invalidor. Këta persona vijnë aplikojnë, i dorëzojnë dokumentet, marrin formularin që duhet ta plotësojnë, i dorëzojnë raportet mjekësore dhe caktohet seanca nga ministra. Dalin para mjekëve pastaj ata e vlerësojnë se u takon apo jo pensioni këtyre personave. Nëse i takon e merr për një vit, tri vite dhe pesë vite varësisht nga shkalla e invaliditetit”, thotë Beqiri, duke thënë se në rajonin e Mitrovicës, përfshirë Vushtrrinë, Skenderajn, Leposaviqin, Mitrovicën e Veriut, Zubin Potokun, janë mbi 4 mijë persona me aftësi të kufizuara që marrin pension./UBTNews/