Eksperti amerikan i çështjeve të Ballkanit, Daniel Serwer, teksa ka komentuar zhvillimet e së martës në Bruksel, vlerëson se dialogu midis Kosovës dhe Serbisë nuk po funksionon.
Serwer në një analizë të publikuar pas takimit të së martës mes kryeministri të vendit, Albin Kurti dhe presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, konsideron se të gjithë faktorët janë të përfshirë.
“BE-ja po paralajmëron për dhunë të mundshme për shkak të këtij ngërçi. Kjo është realiste. Beogradi ka shkaktuar disa herë dhunë gjatë vitit të kaluar në veri të Kosovës me shumicë serbe. Serbia po përpiqet të tregojë se Kosova nuk mund të qeverisë atje dhe të bëjë që amerikanët dhe evropianët të bindin Prishtinën që ta lejojë Beogradin ta bëjë këtë përmes ASM-së. Kurti nuk po blen, jo vetëm sepse dëshiron të mbrojë sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës, por edhe sepse Serbia, SHBA dhe BE po i ofrojnë pak në këmbim”, ka thënë Serwer.
“Fakti i qartë është se dialogu “dypalësh” Kosovë-Serbi nuk po funksionon. Është joshëse të thuash se askush nuk është fajtor, por do të ishte më e saktë të thuash se janë të gjithë. Evropianët nuk kanë arritur ta bëjnë aderimin tërheqës. Amerikanët thjesht janë zhvendosur në qetësimin e Beogradit dhe goditjen ndaj Prishtinës”.
Serwer, mes tjerash, ka thënë se palër duhet të provojnë dicka tjetër si përshembull Procesin e Berlinit.
“Qasja shumëpalëshe – që përfshin të gjashtë anëtarët jashtë BE-së të Ballkanit Perëndimor – ka qenë shumë më e suksesshme. I ashtuquajturi proces i Berlinit vitin e kaluar prodhoi marrëveshje shumë të njohura mbi njohjen reciproke të kartave të identitetit, diplomave universitare dhe kualifikimeve profesionale. Si Serbia ashtu edhe Kosova i kanë ratifikuar këto marrëveshje, por sigurisht që mbetet të shihet nëse dhe si do t’i zbatojnë ato. Këto marrëveshje të fundit vijnë në krye të angazhimit për një Treg të Përbashkët Rajonal (CRM), i cili synon të çlirojë lëvizjen e mallrave, shërbimeve, njerëzve dhe kapitalit në përgatitje për anëtarësimin në BE. CRM gjithashtu parashikon investime rajonale, dixhitale dhe zona industriale dhe inovative”, është shprehur Serwer.
Në analizë, analisti amerikan thotë se Kosova dhe Serbia nuk janë të gatshme që të përmirësojnë marrëdhëniet dhe se sipas tij asnjë marrëveshje përfundimoare nuk është në horizont.
“Kosova dhe Serbia thjesht nuk janë të gatshme të bëjnë për njëra-tjetrën atë që i duhet për të përmirësuar marrëdhëniet. Serbia është kthyer drejt lindjes ndërkombëtarisht dhe më pak demokratike brenda vendit. Shtypi i tij i ndikuar nga shteti ngjall çdo ditë entuziazëm antishqiptar. Nuk ka gjasa zero për të kërkuar falje për represionin e viteve 1990. Kosova është pak a shumë e bashkuar në refuzimin e çdo shkeljeje të re mbi sovranitetin dhe integritetin e saj territorial. Kushtetuta e saj tashmë ofron vende të garantuara në parlament për serbët, si dhe një masë të madhe të vetëqeverisjes për komunat. Asnjë marrëveshje “përfundimtare” nuk është askund në horizont. Kjo është ajo që duhej të prodhonte dialogu dypalësh. Pra, është koha për ta zhvendosur shfaqjen Serbi/Kosovë atje ku mund të jetë më produktiv. Procesi i Berlinit është vendi i duhur. Të ngulitur në një kontekst shumëpalësh në të cilin Berlini luan një rol të rëndësishëm, Kurti dhe Vuçiç mund të luajnë më mirë”, ka thënë Serwer.