Kuptimi shkencor i intuitës fillon me një lojë laboratorike të njohur si Detyra e Bixhozit të Iowa-s.
Pjesëmarrësve u paraqiten katër tufa letrash në ekranin e kompjuterit. Sa herë që kthejnë një kartë, ata do të marrin ose një shpërblim monetar ose një penallti. Dy nga kuvertat kanë tendencë të ofrojnë shpërblime relativisht të mëdha, por dënime edhe më të mëdha – që do të thotë se me shumë kthesa, ato do të çojnë në humbje. Dy kuvertat e tjera ofrojnë shpërblime relativisht të vogla, por dënime edhe më të vogla, që do të thotë se ato janë alternativa më e sigurt.
Pjesëmarrësve nuk u thuhet se cilat kuvertë do të jenë fitimprurëse, por pas rreth 40 përpjekjesh, shumë njerëz fillojnë të krijojnë një supozim se cilat prej tyre do të çojnë në fitore më të mëdha. Mendja e pavetëdijshme e pjesëmarrësve, me sa duket, ka filluar të dallojë modelet e fitoreve dhe humbjeve, edhe nëse ata nuk mund të shpjegojnë arsyen pse po bëjnë këto zgjedhje, përtej të pasurit një “ndjenjë të brendshme”.
Më e rëndësishmja, përmirësimet në performancë shpesh ndjekin ndryshime sistematike fiziologjike ndërsa pjesëmarrësit marrin vendimet e tyre. Kur ata fillojnë t’i afrohen kuvertës më të rrezikshme, për shembull, shumica e njerëzve fillojnë të shfaqin një përgjigje ndaj stresit, të tilla sikurse një ndryshim i lehtë në rrahjet e zemrës dhe djersitja e lëkurës. Këto ndryshime – të njohura si “shënues somatik” – duket se veprojnë si një paralajmërim që e pengon pjesëmarrësin të bëjë zgjedhjen e gabuar dhe ato mund të nënvizojnë ndjenjën e të paturit instinkt të brendshëm.
Pa këtë lloj intuite, njerëzit mund të hasin në probleme serioze në jetën reale. Për shembull, disa pacientë neurologjikë nuk janë në gjendje të formojnë shënues somatik. Pa ndjenjat e brendshme për t’i drejtuar ata, ata shpesh mbeten të mbërthyer në ‘paralizë analize’ kur u kërkohet të bëjnë një zgjedhje. Dhe kur marrin një vendim, ata dështojnë të shohin rreziqet në atë që po bëjnë. Ata mund të investojnë të gjitha paratë e tyre në një propozim biznesi të dobët, ndërsa të tjerët do të kishin pasur një instinkt të fortë për të mos i besuar sipërmarrjes.
Vëzhgime të tilla sugjerojnë se intuitat tona janë një pjesë thelbësore e mjeteve tona të vendimmarrjes./UBTNews/