Zakonisht kam kënaqësinë më të madhe kur vërtetohet se kam të drejtë për diçka që them në jetën e përditshme. Por në rastin e kundërvënies mes Perëndimit dhe Putinit dhe miqve të tij, nuk ndjej aspak kënaqësi kur kam argumentuar për vite me radhë se Brukseli dhe Uashingtoni duhet të kenë një qasje më të ashpër.
Unë i di edhe kundër-argumentet që po përdoren këto ditë, dhe i kuptoj ato. Për lehtësinë tuaj, po i rendis përmbledhtazi këtu:nuk ia vlen të rrezikohet nisja e një lufte bërthamore me Rusinë; për jetët e ukrainasve/baltikasve/gjeorgjianëve nuk ia vlen të rrezikohen ato të qytetarëve perëndimorë, apo edhe argumenti më i preferuar nga unë:Rusia mund të ketë disi të drejtë.
Përveç kësaj të fundit, gjithë të tjerat i kuptoj. E kush dëshiron ta marrë përsipër rrezikun e një zjarri bërthamor që përfshin Parisin, Londrën apo Bregun Lindor të SHBA-së? Por nga ana tjetër vetëm shprehja e“shqetësimit të madh” dhe “dënimit të fortë” nuk e ka dekurajuar aspak Putinin dhe miqtë e tij si Bjellorusia e Aleksandër Llukashenkos nga veprimet e pacipa të agresionit.
Bota ka qenë edhe më parë në një situatë të ngjashme. “Një njeri me sjellje të butë është ai që ushqen një krokodil me shpresën se atë do ta hajë të fundit”-tha dikur Uinston Çërçill mbi manovrat luftarake të Hitlerit.
Unë nuk do të thosha se Perëndimi ka pasur një qasje që ka synuar ta mbajë të qetë Putinin. Por ndërkohë vështirë se është bërë shumë për t’i rezistuar atëherë kur duhet. Dhe kjo sjellje vetëm sa e ka inkurajuar Kremlinin dhe aleatët e tij si Bjellorusia dhe Turqia.
Në fakt, Perëndimi ka bërë minimumin, duke shpresuar se Rusia do të zbutej vetë duke u përqendruar mbi çështje të tjera. Jo se Islamizmi radikal dhe Kina nuk janë shqetësuese për arsye të tjera, por ato nuk janë të vetmet kërcënime.
Përshkallëzimi nga Moska ka ndjekur një model:pushtimi afatshkurtër i Gjeorgjisë, u pasua nga fushata ushtarake tashmë disavjeçare kundër Ukrainës, si dhe rrëmbimi i agjentëve estonezë të sigurisë dhe vrasja e disidentëve rusë.
Por çmimin e parë në këtë drejtim e ka marrë ulja e detyruar në Minsk e një avioni irlandez që fluturonte nga Athina dhe Lituania. Një përpjekje e Aleksandër Llukashenkos për t’i bërë përshtypje Putinin, ashtu si një djalë i vogël që shpreson të fitojë vlerësimin e vëllait apo motrës më të madhe.
Pavarësisht nga shtypja brutale e Llukashenkos ndaj njerëzve të tij, ai gjendet mbi një terren shumë më të lëkundshëm sesa shoku i tij në Kremlin. Lëvizja opozitare e Aleksei Navalnit, nuk arriti të nxjerr në rrugë 1 milionë protestues siç ishte shpresuar në fillim të këtij viti,
dhe burgosjen e udhëheqësit opozitar dhe shpërndarjen nëpër botë të pjesës tjetër të ekipit, armiku kryesor i Putinit është tani forca e pamposhtur e Atit Kohë.
Megjithatë lideri bjellorus u duk sikur mund të rrëzohej gushtin e vitit të kaluar, vetëm për ta rivendosur rendin me ndihmën edhe të Putinit, duke përdorur një shfaqje vulgare të pushtetit të tij diktatorial. Unë besoj se këto provokime do të përshkallëzohen akoma më tej, pavarësisht nëse drejtohen nga Minsku, Moska apo Ankaraja.
Nuk ka asnjë dyshim se Belgjika në vitin 1914 apo Çekosllovakia dhe Polonia në 1939 nuk dukeshin plotësisht të ndërgjegjshme për atë që i priste. Por mund të thuhet se shumë nga dramat mund të ishin parandaluar nëse Gjermania do të ishte neutralizuar që herët.
Është për të ardhur keq që është shndërruar në një klishe thënia se historia përsëritet. Unë preferoj të mendoj se kjo është një arsye se pse askush nuk dëshiron që të veprojë. Sa keq që ndoshta të gjithë mund të pendohemi një ditë për mungesën aktuale të “shtyllës kurrizore” të Evropës përballë autokratëve.
Shënim: Timothy Ogden, është gazetar britanik me banim në Tbilisi të Gjeorgjisë, i fokusuar kryesisht mbi çështjet e mbrojtjes. / “New Europe” – Bota.al