OKB-ja është ‘thellësisht e shqetësuar’ nga incidentet që panë individë të ‘lavdëronin krimet e mizorive dhe kriminelët e dënuar të luftës’.
Kombet e Bashkuara kanë shprehur shqetësimin për incidentet e fundit të gjuhës së urrejtjes dhe nxitjes së dhunës në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe në Serbi, nga frika se akte të tilla do të përshkallëzohen përpara zgjedhjeve të këtij viti, përcjell UBT News.
Serbët e Bosnjës festuan ditën e tyre kombëtare të dielën, duke shënuar krijimin e Republika Srpska (RS) – entiteti serb i Bosnjës që u shpall tre dekada më parë.
Ishte një nga ngjarjet që shihej si vënia e vendit në rrugën e luftës, e cila vrau afërsisht 100,000 njerëz dhe detyroi dy milionë të tjerë të largoheshin nga shtëpitë e tyre.
Në një deklaratë të premten, zëdhënësja e Komisionerit të Lartë të OKB-së për të Drejtat e Njeriut tha se OKB-ja ishte “thellësisht e shqetësuar” nga incidentet që panë individët “të lavdëronin krimet e mizorive dhe kriminelët e dënuar të luftës, të synonin disa komunitete me gjuhë urrejtjeje dhe, në disa raste nxitnin drejtpërdrejt dhunën”.
Liz Throssell tha se njerëzit kishin brohoritur emrin e kriminelit të luftës të dënuar Ratko Mlladiç gjatë procesioneve me pishtarë, kënduan këngë nacionaliste që bënin thirrje për marrjen e lokacioneve në ish-Jugosllavi dhe në një incident, individët qëlluan në ajër jashtë një xhamie.
Mediat lokale dhe shoqatat e viktimave theksuan se në Foca të shtunën disa qindra njerëz morën pjesë në një shfaqje të organizuar nga mbështetësit e futbollit të Yllit të Kuq të Beogradit, ku u zbulua një portret i madh i Mlladiçit në një ndërtesë.
Ish gjenerali serb i Bosnjës u dënua me burgim të përjetshëm për krime lufte në Bosnje, veçanërisht për masakrën e Srebrenicës dhe rrethimin e Sarajevës.
Serbia dhe Bosnja do të mbajnë zgjedhje përkatësisht në prill dhe tetor, dhe Throssell paralajmëroi se “retorika e vazhdueshme nxitëse, nacionaliste” rrezikonte të përkeqësonte një mjedis politik “jashtëzakonisht të tensionuar” në vitin 2022.
“Këto incidente – disa në vende ku u panë krime mizore në shkallë të gjerë gjatë luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, si Prijedor dhe Foca – janë një fyerje për të mbijetuarit, përfshirë ata që u kthyen në shtëpitë e tyre pas konfliktit”, thuhej në deklaratën e saj, transmeton UBT News.
“Dështimi për të parandaluar dhe sanksionuar akte të tilla, të cilat nxisin një klimë ankthi ekstrem, frike dhe pasigurie në disa komunitete, është një pengesë e madhe për ndërtimin e besimit dhe pajtimin”.
Komentet e saj erdhën ndërsa Bosnja po përballej me krizën e saj më të keqe politike që nga vitet 1990, pasi serbët e Bosnjës bllokuan punën e qeverisë qendrore dhe udhëheqësi serb i Bosnjës, Milorad Dodik, kërcënoi të tërhiqej nga institucionet shtetërore, duke përfshirë ushtrinë, gjyqësorin dhe sistemin e taksave.
Marrëveshja e Paqes e Dejtonit e vitit 1995 e ndërmjetësuar nga SHBA-ja i dha fund luftës prej tre vjet e gjysmë në Bosnje. Marrëveshja themeloi gjithashtu Bosnjën dhe Hercegovinën si një shtet të përbërë nga dy entitete: një federatë e dominuar nga boshnjako-kroatët dhe një Republika Srpska e drejtuar nga serbët.
Dodik është anëtar serb i Presidencës trepalëshe të Bosnjë-Hercegovinës dhe ai ka kërcënuar me shkëputjen e Republika Srpska për 15 vjet.
Komentet e tij të fundit nxitën sanksione të reja në fillim të këtij muaji nga Shtetet e Bashkuara, të cilat akuzuan Dodik për korrupsion dhe kërcënim të stabilitetit dhe integritetit territorial të Bosnjë-Hercegovinës.
Dodik hodhi poshtë sanksionet, duke thënë se u “lobuan nga disa zyrtarë amerikanë që nuk ndajnë vizionin e Bosnje-Hercegovinës që kam unë dhe që u nënshkrua në 1995”./UBTNews/