Konsumatorët në Evropën Juglindore kanë nisur një valë bojkotesh ndaj supermarketeve për shkak të rritjes së çmimeve, një fenomen që ka nisur në Kroaci dhe është përhapur në Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Maqedoninë e Veriut, Bullgari dhe Serbi. Kjo lëvizje është organizuar kryesisht përmes rrjeteve sociale dhe është mbështetur nga sindikatat, grupet e mbrojtjes së konsumatorëve dhe disa politikanë.
Protestat filluan në Kroaci në fund të janarit me një bojkot të zinxhirëve të mëdhenj si Lidl, Eurospin dhe Konzum. Fushata u përhap shpejt në rajon, duke shkaktuar një ulje të qarkullimit në dyqane, veçanërisht në datat e bojkotit të koordinuar, si 7-8 shkurt dhe 31 janar.
Në Bosnje dhe Hercegovinë, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi, bojkotet u shoqëruan me rënie të ndjeshme të trafikut në supermarkete. Organizata serbe e konsumatorëve “Efektiva” organizoi një bojkot pesëditor nga 10 shkurti, duke synuar rrjetet kryesore të shitjes me pakicë. Në Mal të Zi, bojkotet u mbështetën nga kryeministri Milojko Spajiq dhe disa OJQ.
Konsumatorët ankohen se çmimet e ushqimeve janë rritur në nivele të papërballueshme, ndërsa pagat kanë mbetur të ulëta. Në Kroaci, çmimet e ushqimeve janë mbi mesataren evropiane, duke arritur në 148.7 pikë sipas Indeksit të Harmonizuar të Çmimeve të Konsumit (HICP). Në Bullgari, çmimet janë më të larta, me 174.4 pikë. Inflacioni në Kroaci ka arritur në 5%, duke qenë më i larti në eurozonë.
Disa zinxhirë supermarketesh kanë tentuar të reduktojnë çmimet ose të ofrojnë zbritje për të zbutur efektin e bojkotit. Megjithatë, qytetarët mbeten të ndarë mbi efektivitetin afatgjatë të kësaj lëvizjeje.
Në Shqipëri, nuk është regjistruar ndonjë bojkot i organizuar, pavarësisht thirrjeve sporadike në rrjetet sociale. Qeveria ka rritur pagat dhe pensionet, ndërsa ka ulur çmimin e energjisë elektrike, çka ka zbutur efektin e krizës. Në Slloveni, çmimet e ushqimeve janë stabilizuar në vitin 2024, por qytetarët kroatë kanë zgjedhur të bëjnë blerje në Slloveni gjatë bojkotit në vendin e tyre.
Bojkotet vazhdojnë, por mbetet e paqartë nëse ato do të kenë ndikim afatgjatë në uljen e çmimeve./UBTNews/