Sirianishtja, një dialekt i lashtë i aramaishtes, ka qenë tradicionalisht gjuha e folur nga të krishterët në Irak dhe Sirinë fqinje, kryesisht në shtëpi, por edhe në disa shkolla dhe gjatë shërbesave të kishës.
Megjithatë, komunitetet siriane në të dy vendet kanë rënë me kalimin e viteve, për shkak të dekadave të konfliktit që ka shtyrë shumë të kërkojnë shtëpi në vende më të sigurta. Në Irak, popullsia e krishterë mendohet se ka rënë me më shumë se dy të tretat në pak më shumë se dy dekada.
“Është e vërtetë që ne flasim sirianisht në shtëpi, por për fat të keq ndjej se gjuha jonë po zhduket ngadalë”, tha Mariam Albert, prezantuese e lajmeve në kanalin televiziv në gjuhën siriane Al-Syriania.
Qeveria e Irakut e hapi këtë kanal në prill për të ndihmuar të mbajnë gjallë gjuhën. Ka rreth 40 staf dhe ofron një shumëllojshmëri programesh, nga kinemaja deri tek arti dhe historia.
“Është e rëndësishme të kemi një stacion televiziv që na përfaqëson”, tha Albert, një nënë 35-vjeçare.
Shumë programe prezantohen në një formë dialekti të sirianishtes, por Albert tha se buletinet e lajmeve të kanalit transmetohen vetëm në gjuhën klasike siriane, një formë që nuk kuptohet gjerësisht nga të gjithë.
Qëllimi i Al-Syriania është “të ruajë gjuhën siriane” përmes “argëtimit”, tha drejtori i stacionit Jack Anwia.
“Dikur, sirianishtja ishte një gjuhë e përhapur në të gjithë Lindjen e Mesme”, tha ai, duke shtuar se Bagdadi ka për detyrë “ta ruajë atë nga zhdukja”.
“Bukuria e Irakut është diversiteti i tij kulturor dhe fetar”, tha ai.
Sot, vendi është një shumicë dërrmuese myslimane shiite, por edhe shtëpi e myslimanëve sunitë, kurdëve, të krishterëve, jazidëve dhe pakicave të tjera, ndërsa arabishtja dhe kurdishtja janë gjuhët zyrtare./UBTNews/