Përveç Vatikanit, Filipinet janë i vetmi vend ku divorci është i jashtëligjshëm.
Mbrojtësit e pro-divorcit argumentojnë se kjo e bën më të vështirë për çiftet të ndërpresin lidhjet dhe të rimartohen, si dhe t’i shpëtojnë bashkëshortëve të dhunshëm.
Njerëzit që duan t’i japin fund martesës së tyre mund t’i kërkojnë një gjykate një anulim ose një deklaratë se dasma ishte e pavlefshme që në fillim, por qeveria mund të apelojë kundër këtyre vendimeve.
Procesi ligjor është i ngadalshëm dhe i shtrenjtë — rastet mund të kushtojnë deri në 10,000 dollarë ose më shumë në një vend të rrënuar nga varfëria — pa garanci për sukses.
“Nuk e kuptoj pse duhet të jetë kaq e vështirë”, thotë Sibonga, e cila ka kaluar 11 vjet duke u përpjekur të dalë nga një martesë që prindërit e saj e detyruan ta bënte pasi mbeti shtatzënë.
Beteja ligjore e Sibongas filloi në vitin 2012, kur ajo aplikoi në një gjykatë për të anuluar martesën e saj për shkak të pretendimit të “paaftësisë psikologjike” të burrit të saj, një nga arsyet për ndërprerjen e martesës.
Zyra e Avokatit të Përgjithshëm e apeloi me sukses vendimin në vitin 2019. Sibonga tha se ajo i kërkoi Gjykatës së Apelit të ndryshojë vendimin e saj, por ende është duke pritur për një përgjigje.
“Pse ne, ata që përjetuam vuajtje, braktisje dhe abuzime, ndëshkohemi me ligj?”, tha Sibonga, 45 vjeçare.
“Gjithçka që duam është të jemi të lirë”.
Kundërshtari më i fuqishëm i divorcit në Filipine është Kisha Katolike, e cila është gjithashtu kundër abortit dhe kontraceptivëve. Por Kongresi ka shënuar fitore të rëndësishme vitet e fundit.
Një ligj i kontrollit të lindjes u miratua në vitin 2012, pavarësisht kundërshtimit të fortë nga Kisha.
Dhe në vitin 2018, partitë e shumicës dhe opozitës në Dhomën e Përfaqësuesve miratuan një projekt-ligj divorci që më vonë ngeci në Senat. Ishte hera e parë që një propozim i tillë arrinte kaq larg.
Sondazhet e kryera nga Social Weather Stations tregojnë një ndryshim në qëndrimet e Filipineve ndaj divorcit.
Në vitin 2005, 43 për qind e filipinasve mbështetën legalizimin e divorcit “për çiftet e ndarë në mënyrë të papajtueshme”, ndërsa 45 për qind nuk ishin dakord.
I njëjti sondazh në vitin 2017 tregoi 53 për qind pro, ndërsa vetëm 32 për qind nuk ishin dakord.
“Ne nuk po shkatërrojmë asnjë martesë”, tha Edcel Lagman, një kongresmen dhe autor i një prej projektligjeve.
Lagman tha se divorci ishte për “martesa jofunksionale që nuk mund të riparohen” dhe legalizimi i tij do t’u mundësonte grave dhe fëmijëve të tyre t’i shpëtonin “burrave jotolerantë dhe abuzues”.
Legjislacioni nuk do të lejonte një “divorc të shpejtë”, shtoi ai.
Përpara se të zgjidhej, presidenti Ferdinand Marcos tha se vendi duhet të konsiderojë lejimin e divorcit, por këmbënguli se nuk duhet të jetë e lehtë./UBTNews/