Me moton “Të rinjtë mbështesin viktimat e dhunës seksuale” është shënuar Dita e të Mbijetuarve të Dhunës Seksuale. Dy të mbijetuarat e këtij krimi kanë thënë se pranvera e vitit 1999 ua kujton tmerrin e përjetuar nga kriminelët serbë. Vasfije Krasniqi bashkë me Shyrete Tahiri Sulimani i kanë prirë marshit të sotëm të organizuar në mbështetje të të gjitha viktimave të dhunës seksuale gjatë luftës së fundit në Kosovë. Pas marshimit nga sheshi “Ibrahim Rugova” deri te monumenti “Heroinat”, është prezantuar edhe instilacioni “14 Prilli”, ditë kjo që tashmë njihet zyrtarisht si Dita e të Mbijetuarve të Dhunës Seksuale.
14 prilli i vitit ’99 i ka lënë gjurmë Vasfije Krasniqit për tërë jetën. Ajo tha se ajo ditë do të mbetet në kujtimet më të këqija të saj.
“14 prilli për shumicën e shqiptarëve është vetëm një ditë, por për mua ka qenë dita më e keqe e jetës sime. Se e kam përjetuar atë që është e pabesueshme për njerëzit që ta kuptojnë se çfarë ka ndodhur me neve. Por me ditën e sotmen, unë këtë ditë dua ta shndërroj në forcë, në guxim, kurajo që tu jap forcë viktimave që zëri ynë të dëgjohet në tërë botën se çfarë ka bërë Serbia në Kosovë gjatë luftës 1998-1999”, ka thënë Krasniqi.
Me kërkesën e Krasniqit, është mbajtur edhe një minutë heshtje për një të mbijetuar, siç tha Krasniqi, që ka vdekur ditë më parë.
Shyrete Tahiri Sulimani, e cila publikisht kishte dorëzuar padinë pranë Prokurorisë Speciale për dhunë seksuale, deklaroi se pranvera e vitit ’98 ka ndryshuar jetën e saj dhe mijëra grave.
“Kjo ditë e 14 prillit është historike e ne e dimë se historia kurrë nuk vdes, brez pas brezi ne do të jemi të gjallë e për të na kujtuar se ne jemi nënat dhe motrat, të mbijetuar të dhunës seksuale në Kosovë. Në këtë muaj të prillit të vitit 1999, jeta jo vetëm e imja por e 20 mijë kosovarëve, na ka ndërruar jeta në thelb. Jam shumë krenare që shoh shumë të rinj e të reja këtu sot. E di që këta do të luftojnë çdo herë për neve, e nuk do të lejnë që të harrohet”, ka deklaruar ajo para pjesëmarrësve.
Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu theksoi se së shpejti do të finalizohet strategjia për drejtësinë tranzicionale.
“Duhet ta luftojmë stigmën dhe të jemi krahë për krahë me viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës së fundit në Kosovë. Është përgjegjësi e jona që zërat e të mbijetuarve të dëgjohen dhe që historitë e tyre të mos harrohen kurrë nga asnjë gjeneratë. Lufta në Kosovë pati pasoja të rënda, krimet që Serbia i bëri në Kosovë janë të shumta. Mijëra gra dhe vajza, përfshirë edhe burra u dhunuan nga kriminelët e luftës. Ndërsa, përkujtojmë këtë ditë, do të njohim ndikimin e vazhdueshëm që dhuna seksuale ka tek të mbijetuarit dhe familjet e tyre. Më lejoni të ju njoftoj që si Ministri e Drejtësisë së shpejti do të finalizojmë strategjinë për drejtësinë tranzicionale, e cila në veçanti adreson ndihmën psiko-sociale për të mbijetuarit e dhunës seksuale”, ka deklaruar Haxhiu.
Haxhiu ka shtuar se së fundmi kanë proceduar edhe ndryshimin e ligjit, me qëllim të zgjatjes së afatit për aplikimin për njohjen e statusit të viktimave të dhunës seksuale.
“Së fundmi kemi proceduar ndryshimin e ligjit, me qëllim të zgjatjes së afatit për aplikim për njohjen e statusit të viktimave të dhunës seksuale. Dhe nga vendi ku ndodhemi sot ju bëj thirrje të gjithë të mbijetuarve që të aplikojnë për njohjen e statusit të tyre për mbështetjen shtetërore të ofruar nga institucionet e Republikës së Kosovës”, ka shtuar Haxhiu në shënimin e 14 Prillit.
Drejtoresha e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT), Feride Rushiti ka thënë se shënimi i 14 Prillit është reflektimi i zërave të heshtur të të mbijetuarve të dhunës seksuale.
“Shënimi i kësaj dite është reflektimi i zërave të heshtur të të mbijetuarve dhe kërkesë e vazhdueshme e familjarëve, si dhe organizatave, aktivistëve për të drejtat e njeriut për të ndihmuar të mbijetuarit e dhunës seksuale për tu ballafaquar ashtu siç e meritojnë me të kaluarën. Duke e rindërtuar kështu të ardhmen, mijëra vajza e gra e burra, ne i mbështesim të mbijetuarit e dhunës seksuale të luftës. Kjo ditë na jep mundësi të bashkohemi si shoqëri dhe të reflektojmë mbi vuajtjet, dhimbjet e atyre dhe të ofrojmë edhe më shumë mbështetje. Pikërisht 14 prilli i vitit 2019, bashkërisht me Vasfijen, në ditën dhe vendin ku ajo 20 vjet më parë e kishte përjetuar historinë më të tmerrshme të jetës së saj, nga atje ne ngritëm zërin për më shumë mbështetje familjare, shoqërore e institucionale”, tha Rushiti.
Këshilltarja e presidentes, Donika Kadaj Bujupi tha se dhunimi i më shumë se 20 mijë grave e burrave dëshmojnë se njerëzimi përballet me krimet çnjerëzore.
“Këto krime që po vazhdojnë të ndodhin edhe në këtë shekull, shtojnë domosdoshmërinë që të angazhohemi fillimisht t’i njohim viktimat si të tilla, t’i cmomojmë për kurajon e t’i mbështesim të gjithë ata dhe ato për fuqinë e tyre. Sepse njohja dhe drejtësia janë parakushte të paqes. Të mbijetuarat dhe të mbijetuarit e dhunës duhet të jenë në qendër të procesit të shërimit të shoqërisë sonë. Duke kujtuar viktimat, duke njohur dhe përkrahur viktimat dhe duke mbajtur përgjegjës kriminelët, sigurohemi që e kaluara të mos përsëritet dhe e ardhmja të jetë më e sigurt për secilin nga ne”, u shpreh ajo.
Zyrtarizimi i 14 prillit si të ditë e të mbijetuarve të dhunës seksuale të luftës, është bërë në mbledhjen e mbajtur para disa ditëve nga Qeveria e Kosovës, me kërkesë të presidentes, Vjosa Osmani.