Franca, Spanja, Gjermania, Italia dhe Greqia po bëjnë disa gjëra siç duhet, por përballen me kohë sfiduese përpara, thonë ekspertët.
Ulje taksash, përdorim i reduktuar i energjisë elektrike, dhe një gjueti e dëshpëruar për burime alternative të gazit. Kjo është situata tani për tani, sipas ekspertëve.
Evropa po përballet me një nga krizat e saj më të mëdha energjetike në kujtesë, pikërisht kur nisin ditët e ftohta dhe të errëta të dimrit.
Pushtimi rus i Ukrainës në shkurt të këtij viti përkeqësoi çështjet e furnizimit dhe çoi në rritje spirale të kostos së gazit natyror të importuar. Qeveritë në të gjithë Evropën kanë provuar një sërë masash të ndryshme për të mbrojtur qytetarët nga efektet më të këqija të rritjes së çmimeve duke mbajtur ekonomitë e tyre në këmbë. Por grevat e punëtorëve dhe demonstratat në rrugë në shumë qytete tregojnë se dhimbja është e vërtetë dhe e thellë për miliona njerëz.
Franca dhe Spanja e kanë frenuar më së miri inflacionin, ndërkohë që Italia, Gjermania dhe Greqia kryesojnë në përgatitjet afatgjata për të siguruar nevojat e tyre për energji. Gjithashtu, Mbretëria e Bashkuar po lufton.
Evropa në tërësi po shkon drejt gazit natyror të lëngshëm (LNG) për të ulur varësi në e saj nga gazi rus, i cili shpërndahet kryesisht përmes tubacioneve. Midis janarit dhe shtatorit të këtij viti, Bashkimi Evropian importoi më shumë LNG sesa kishte blerë ndonjëherë në një vit të tërë.
Disa vende, duke përfshirë Spanjën, Francën dhe Italinë, kanë avantazhin e një fillimi në formën e terminaleve ekzistuese fikse LNG, tha Wiffelaars, krahasuar me vendet e tjera evropiane si Gjermania që tradicionalisht janë mbështetur më shumë në gazin e tubacionit. Së bashku me Mbretërinë e Bashkuar, këto vende kanë kapacitetin më të lartë të importit të LNG në rajon.
Disa vende kanë bërë më mirë se të tjerët në mbrojtjen e qytetarëve të tyre.
Franca ka ngrirë çmimet e gazit për familjet në nivelet e tetorit 2021 dhe ka kufizuar rritjen e çmimit të energjisë elektrike në vitin 2022 në 4 për qind krahasuar me atë të vitit të kaluar. Së fundmi ajo njoftoi kufizimin e rritjes së çmimit të energjisë dhe gazit në 15 për qind vitin e ardhshëm.
Pas Francës, Spanja ka vepruar përsa i përket mbrojtjes së qytetarëve nga inflacioni përmes një sërë masash për uljen e taksave dhe një kufi në tarifën e gazit, sipas një raporti të Rabo Research të 18 nëntorit 2022.
Por ndërkohë që Franca dhe Spanja po kufizojnë çmimet dhe po bëjnë zbritje në çmimet e karburantit për të mbrojtur qytetarët nga kostot e larta, të tjerët – përfshirë Gjermaninë – janë fokusuar më së shumti në ofrimin e mbështetjes së drejtpërdrejtë financiare për popullsitë e cenueshme.
Në Austri, për shembull, familjet kanë marrë zbritje një herë prej 150 eurosh në faturat e tyre të energjisë, me më të cenuarit që marrin dyfishin e kësaj.
Megjithatë, ndërsa Franca dhe Spanja i kanë mbajtur çmimet nën kontroll dhe Gjermania kryeson në mbështetjen e saj të financimit, Britania e Madhe nuk po bën asnjërën. Norma e inflacionit në MB prej 11.1 për qind në tetor ishte më e larta në 40 vitet e fundit.
Gjermania njoftoi kohët e fundit një paketë të re prej 200 miliardë eurosh për të përballuar rritjen e çmimeve të gazit, duke mërzitur vendet e tjera që kanë bërë thirrje për një përgjigje të koordinuar të BE-së.
“Ekziston një debat i vazhdueshëm nëse BE-ja duhet të marrë masa kolektive apo duhet të jetë në nivel vendi”, tha Philipp Heimberger për Al Jazeera, ekonomist në Institutin e Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare. “Ndërsa ecim përpara në muajt e dimrit, ky debat do të intensifikohet”.
Ai beson se kriza mund të nxisë ndryshime në politikat industriale të ekonomive të mëdha.
Maartje Wijffelaars, ekonomiste e lartë në Rabo Research, tha se një zhvendosje në energjinë e rinovueshme do të ndihmonte shumë. Por se, edhe atje Evropa duhet të jetë e kujdesshme.
“Ne e dimë se Kina posedon shumë tokë të rralla dhe lëndë të para që mund të na duhen për tranzicionin tonë të energjisë”, tha Wijffelaars. “Por, sipas mundësive tona, do të na duhet të diversifikojmë portofolin sa më shumë që të jetë e mundur, në mënyrë që të mos e bëjmë veten të varur nga një vend”.
Është një gabim që Evropa nuk mund ta lejojë ta përsërisë./UBTNews/
Marrë me shkurtime nga Al Jazeera