Kreu i ushtrisë britanike, admirali Sir Tony Radakin, ka paralajmëruar se bota është në prag të një “epoke të tretë bërthamore”.
Deklarata e tij vjen në një kohë kur NATO po monitoron me shqetësim kërcënimet ruse me armë bërthamore si dhe programet e Koresë së Veriut dhe Iranit.
Duke folur në një mbledhje të Institutit Mbretëror të Studimeve të Mbrojtjes, Radakin vuri në dukje se ekuilibri global i fuqive po ndryshon në mënyrë dramatike.
“Fillimi i epokës së tretë bërthamore është afër nesh,” tha ai, duke shtuar se situata tani është më komplekse se kurrë më parë. Që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës, gati tre vjet më parë, marrëdhëniet midis Moskës dhe NATO-s janë në nivelin më të ulët që nga fundi i Luftës së Ftohtë. Gjatë luftës, e shënuar nga përleshje brutale në Ukrainën lindore, Kremlini shpesh iu drejtua kërcënimeve bërthamore. Presidenti rus Vladimir Putin i vuri forcat bërthamore në gatishmëri të lartë që në pushtimin e vitit 2022, dhe ministri i Jashtëm Sergei Lavrov paralajmëroi disa muaj më vonë se rreziku i një konflikti bërthamor ishte “i rëndësishëm”.
Putin deklaroi këtë vit se Rusia është ushtarakisht e gatshme për luftë bërthamore.
“Ne kemi parë kërcënime të shumta me armë bërthamore taktike, stërvitje ushtarake në shkallë të gjerë dhe sulme të simuluara ndaj vendeve të NATO-s – të gjitha që synojnë frikësimin dhe frenimin e veprimeve të nevojshme për të ruajtur stabilitetin,” tha Radakin.
Në fund të tetorit, Rusia kreu stërvitje ushtarake në shkallë të gjerë që përfshinin një simulim të një kundërsulmi bërthamor.
Radakin kujtoi se “epoka e parë bërthamore” u shënua nga gara e armëve gjatë Luftës së Ftohtë, kur SHBA dhe Bashkimi Sovjetik grumbulluan stoqe të mëdha armësh bërthamore. Pas Luftës së Ftohtë, “epoka e dytë bërthamore” u fokusua në çarmatimin dhe mospërhapjen. Megjithatë, tani, pohon Radakin, ne po përballemi me “epokën e tretë bërthamore”, e cila është shumë më komplekse.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, tha se aleanca i merr seriozisht kërcënimet bërthamore të Moskës, por nuk dëshiron të “bie në goditjen e armëve ruse”.
“Strategjia jonë e parandalimit është e fortë dhe ne jemi të gatshëm të mbrohemi kundër çdo kërcënimi,” tha Rutte në një konferencë në Bruksel.
Përveç Rusisë, NATO po monitoron gjithashtu aftësitë bërthamore në rritje të Kinës, ndërsa Rusia besohet se po i ofron mbështetje teknike Koresë së Veriut në zhvillimin e raketave të saj bërthamore dhe balistike.
Pavarësisht kërcënimeve të shpeshta nga pala ruse, Radakin vlerësoi se mundësia e një sulmi të drejtpërdrejtë rus ndaj Britanisë së Madhe apo anëtarëve të tjerë të NATO-s është e vogël.