Presidenti i Azerbajxhanit, Ilham Aliyev iu afrua vendosjes së sundimit mbi rajonin separatist të Karabakut këtë javë, në atë që do të shënonte një fitore të madhe për liderin autokratik i cili është në pushtet prej gati dy dekadash.
Marrja e kontrollit mbi Nagorno-Karabakun kishte qenë një synim i gjatë i Aliyev, i cili mori detyrën në vitin 2003 pas vdekjes së babait të tij Heydar Aliyev, një ish-oficer sovjetik i KGB-së.
61-vjeçari ka fituar çdo zgjedhje që atëherë, duke ruajtur kontrollin e ngushtë të familjes së tij mbi shtetin e pasur me naftë të Detit Kaspik.
Mbështetësit i kanë lavdëruar Aliyevët për shndërrimin e republikës – dikur e konsideruar si një vend i prapambetur i Bashkimit Sovjetik – në një furnizues të fortë të energjisë në Evropë, duke pritur garat e Formula 1, ndeshjet e futbollit të UEFA-s dhe shfaqjen më të madhe të këngës, Eurovision Song Contest.
Por kritikët argumentojnë se ata kanë shtypur mospajtimet dhe kanë përdorur fuqinë e tyre për të mbledhur një pasuri që financon një mënyrë jetese tejet luksoze për presidentin dhe familjen e tij — ndërsa zbardhin abuzimet e të drejtave të njeriut.
Aliyev gjithmonë ka mohuar të gjitha akuzat për korrupsion dhe shkelje të të drejtave të njeriut.
‘Probleme të reja’
I mbështetur nga miliarda para nga nafta, Aliyev ka mbikëqyrur vite të rritjes së qëndrueshme ekonomike dhe ka ndjekur një axhendë pragmatike të politikës së jashtme, duke ecur me kujdes midis Rusisë dhe Perëndimit.
Ai ka mbajtur lidhje të forta me aleatin historik Turqinë dhe presidentin e saj Rexhep Tajip Erdogan, i cili ka qenë një përkrahës i zëshëm i Bakut gjatë gjithë trazirave rreth Nagorno-Karabakut.
Dhe liderët perëndimorë i janë drejtuar gjithashtu Aliyevit, i cili e ka tregtuar Azerbajxhanin si një furnizues të gazit për vendet evropiane që kërkojnë të heqin dorë nga furnizimet ruse pas luftës në Ukrainë.
Por politika e jashtme e Aliyevit është eklipsuar kryesisht nga lufta e gjatë dekadash e Bakut me forcat armene, nga e cila varet shumë nga popullariteti i tij.
Përfundimi i operacionit të fundit të Azerbajxhanit në rajonin separatist padyshim do të rrisë vlerësimet e Aliyev, thotë për AFP analisti i pavarur politik, Shahin Hajiyev.
“Por ai do të përballet me probleme të reja tani në përmbushjen e premtimit të tij për të siguruar të drejtat e armenëve të Karabakut”, tha ai.
Lufta në Karabak
Aliyev e ka kritikuar vazhdimisht Armeninë për “pushtimin e paligjshëm” të Karabakut – i njohur ndërkombëtarisht si pjesë e Azerbajxhanit – dhe bisedimet e paqes me Jerevanin kanë dhënë pak rezultate.
Gjashtë javë luftimesh në vjeshtën e vitit 2020 përfunduan me një armëpushim të ndërmjetësuar nga Rusia, që pa Armeninë të lëshonte pjesë të tokës që kishte fituar gjatë luftimeve në vitet 1990.
Pas bombardimeve nga forcat e Azerbajxhanit dhe dhjetëra vdekjeve, separatistët armenë në rajonin e përfshirë nga konflikti ranë dakord me dëshirë të mërkurën të dorëzonin armët dhe të zhvillonin bisedime riintegrimi.
Ky proces mund të jetë më i vështirë se vetë operacioni ushtarak, tha Hajiyev.
Nëse Azerbajxhani nuk arrin të sigurojë të drejtat armene në përputhje me standardet ndërkombëtare, ky, paralajmëroi Hajiyev, “do të jetë një faktor negativ që do të ndikojë në imazhin e Aliyevit dhe të vendit në arenën ndërkombëtare”./UBTNews/