Një arritje e jashtëzakonshme në fushën e teknologjisë është përdorimi i inteligjencës artificiale (IA) për të deshifruar tekstet e lashta, një sfidë që ka përballuar shkencëtarët dhe kërkuesit për shekuj me radhë. Suksesi më i madh deri tani është deshifrimi i papirusëve të Ercolanos në Napoli, të cilët, pavarësisht se janë të karbonizuar dhe të dëmtuar, po bëhen të lexueshëm për herë të parë në histori. Ky avancim ka bërë të mundur që IA të lexojë dhe interpretojë jo vetëm shkronjat dhe fjalët, por edhe tekste të plota që deri tani ishin të padëshiruara dhe të paprekshme.
Për herë të parë, mund të zbërthehen dokumente të rëndësishme historike, si napave të përdorura për të mbështjellë mumiet egjiptiane, kodifikime mikenase nga Kreta e lashtë, simbole greke të gjetura në Sicili dhe arkiva që përmbajnë informacion për 27 mbretëritë koreane, të shkruara në sistemin antik Hanja. Kjo përparësi në teknologji ka hapur mundësi të reja për studimin dhe kuptimin e kulturave të lashta, duke përfshirë edhe libra mesjetarë dhe dokumente historike të rëndësishme.
Sipas një studimi të “Oxford”, deri tani, IA ka arritur të deshifrojë 62% të këtyre teksteve. Megjithatë, kur kombinohet me ekspertizën e studiuesve njerëzorë, ky proces arrin një saktësi prej 72%. Ky avancim hap mundësi të reja për të zbuluar sekrete të botës antike, të cilat deri tani kanë mbetur të padëshiruara dhe shumë të vështira për t’u kuptuar. Shumë prej këtyre teksteve janë ende të paçmuara dhe vetëm një pjesë e vogël është deshifruar deri tani.
