Forumi Ekonomik Kosovë – Portugali me temë “Roli i arsimit në rritjen dhe zhvillimin ekonomik”, u mbajt më 20 qershor në Kampusin Inovativ të UBT-së në Lipjan. Ky forum mblodhi figura të shquara nga fusha e arsimit dhe zhvillimit ekonomik, të cilët diskutuan mbi rëndësinë e arsimit në promovimin e rritjes dhe zhvillimit ekonomik.
Folësit kryesorë ishin Elvira Fortunato, Prorektore e Universitetit NOVA, Edmond Hajrizi, Rektor i UBT-së, Rodrigo Martins, President i Akademisë Evropiane të Shkencave, Nelson Fernandes, Komisioner nga Dhoma Ekonomike Evropiane EEIGCham dhe Rui Vinhas da Silva, Drejtor për Zgjerimin Global, Studime Ekzekutive ISCTE.
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, foli për rëndësinë e inteligjencës artificiale në përdorimin e njohurive ekzistuese dhe nevojën për të vazhduar kërkimet dhe testet në fusha të ndryshme për të përparuar teknologjinë. Ai theksoi se teknologjia është e domosdoshme për të përshpejtuar proceset dhe për të rritur volumet, por theksoi gjithashtu se arsimimi dhe kompetenca e njerëzve janë kyçe për rritje dhe zhvillim.
Rektori Hajrizi gjithashtu foli për rëndësinë e revolucioneve konvergjente, ku bashkimi i njohurive ekzistuese krijon njohuri të reja, dhe për rolin e uljes së kostos së teknologjisë në nxitjen e kreativitetit dhe përfshirjen e vendeve të vogla në zhvillimin global. Hajrizi thekson gjithashtu rëndësinë e sistemit dhe kompleksitetit të ri në zhvillim, e që sipas tij kjo nuk mund të ndodh nëse nuk i çojmë përpara gjërat.
“Zhvillimi nuk mund të ndodhë nëse nuk i çojmë përpara gjërat. Niveli i përparimeve ka nevojë për sisteme të reja dhe kompleksitet të ri, dhe kjo është diçka me të cilën duhet të merremi. Nuk është e lehtë. Njerëzit sot po jetojnë më mirë dhe nuk duan të punojnë në punë fizike. Kjo është një sfidë. Jetojmë më mirë, duam të rritemi dhe të kemi një cilësi më të mirë jete, por ndonjëherë kemi ende nevoja bazë që duhen përmbushur. Ky është një kompleks interesant për t’u zgjidhur dhe për të gjetur se si do ta bëjmë këtë”, theksoi rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi.
Elvira Fortunato, Prorektore e Universitetit NOVA, theksoi se mentaliteti dhe pjesa e problemit qëndrojnë brenda nesh, jo brenda industrive apo shoqërive. Ajo nënvizoi nevojën që universitetet dhe institucionet politeknike të angazhohen më shumë me botën reale dhe të lënë pas kulla e fildishtë. Një pjesë e madhe e problemit, sipas saj, është mungesa e komunikimit efektiv.
“Sigurisht, jemi këtu për të zgjidhur problemet. Për shembull, kemi një problem të madh sepse nuk komunikojmë siç duhet. Ne thjesht informojmë. Problemi është se jemi të dobët në komunikim. Në dy vitet e fundit, në funksionin tim të mëparshëm, kam pasur privilegjin të udhëtoj shumë, për shembull, në Portugali. Kam zbuluar shumë gjëra të reja, shumë kompani të reja dhe startup-e. Këto gjëra nuk janë të njohura. Duhet të diskutojmë më shumë dhe të promovojmë këto ambiente, jo vetëm brenda universiteteve, por edhe brenda rajoneve dhe komuniteteve. Duhet të jemi më të angazhuar dhe të përfshirë. Ky është mesazhi im kryesor”, u shpreh Fortunato.
Rodrigo Martins, President i Akademisë Evropiane të Shkencave, vuri në dukje se për të realizuar çdo projekt, nevojiten fonde. Ai është krenar për kontributin e tij në hartimin e strategjive që lejojnë universitetet të angazhohen në mësim dhe kongrese. Ndërsa strategjitë dhe kurset tradicionale janë të rëndësishme, kreativiteti dhe inovacioni shpesh mungojnë dhe kërkojnë rrjetëzim.
“Ideja është të identifikohen fushat strategjike dhe të krijohen rrjete bashkëpunimi. Ky është një pilot-projekt dhe është i hapur tani për të aplikuar. Mendoj se Kosova mund të përfitojë nga kjo. Qëllimi nuk është të jemi të izoluar, por të krijojmë rrjete në katër fusha që Europa i konsideron kritike: ndërtimi, lëvizshmëria, energjia dhe elektronika. Këto fusha janë të rëndësishme për zhvillimin dhe përmirësimin e teknologjisë. Projekti është i hapur për aplikime dhe mund të gjeni strategjitë dhe mundësitë e rrjetëzimit në fushën e materialeve të avancuara. Qëllimi nuk është të jemi të izoluar, por të përziejmë dhe të zhvillojmë bashkëpunime efektive, duke respektuar fondet dhe duke u përqendruar në krijimin e vlerës”, vlerësoi Martins.
Në fund të Forumit Ekonomik Kosovë – Portugali mbi temën “Roli i arsimit në rritjen dhe zhvillimin ekonomik”, u zhvillua një sesion i pyetjeve dhe përgjigjeve me pjesëmarrësit.
Diskutimet u përqendruan në çështje të ndryshme si: “Roli i inteligjencës artificiale në arsim dhe zhvillim ekonomik, Nevoja për bashkëpunim më të ngushtë mes institucioneve akademike dhe sektorit privat, Rrjetëzimi dhe inovacioni në fushën e materialeve të avancuara dhe teknologjisë. Mënyrat për të përmirësuar komunikimin dhe përfshirjen e komunitetit në inovacione dhe startup-e”.
Pyetjet dhe diskutimet ofruan një platformë për të theksuar sfidat dhe mundësitë për të ardhmen e arsimit dhe zhvillimit ekonomik në Kosovë dhe më gjerë./UBTNews/
DIONESA EBIBI