E gjithë bota po përballet me një pandemi të koronavirusit për të dytin vit radhazi.
Ekspertët nuk besojnë se do të çrrënjoset ndonjëherë, por përkundrazi do të bëhet një sëmundje endemike.
Ky pretendim u prezantua nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) në maj 2020.
“Koronavirusi do të bëhet vetëm një nga viruset apo sëmundjet endemike në komunitetet tona. Ndoshta nuk do të zhduket kurrë,” tha Michael Ryan, drejtori i situatave të urgjencës në OBSH.
Anthony Fauci, drejtor i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive të SHBA-së (NIAID), tha vetëm disa muaj më vonë se ishte një sëmundje endemike për të cilën duhet të jemi vigjilentë.
Wall Street Journal ka raportuar tashmë se Portugalia po përballet me një “koronavirus endemik”.
Ky vend ka shkallën më të lartë të vaksinimit kundër koronavirusit në Evropë. Lloji delta u shkatërrua në fillim të vitit 2021, por Portugalia tani është në një “periudhë kalimtare nga pandemia në endemike”.
Kur sëmundja konsiderohet endemike?
“Pandemia është një term që nënkupton një rritje të madhe të sëmundjes. Numri i rasteve të infektimit po rritet dita-ditës”, tha mjekia Perry N. Halkitis për revistën “Health”.
Nga ana tjetër, sëmundje endemike nënkupton nivelin e infeksionit që vërehet gjatë një periudhe kohore dhe që mbetet relativisht konstant.
“Lloji endemik i virusit do të bëhet i rregullt. Ne do ta hasim atë çdo vit. Për shembull, gripi sezonal është një sëmundje endemike që shfaqet në Shtetet e Bashkuara,” tha Pedro Piedra, profesor i virologjisë molekulare dhe mikrobiologjisë.
Kur do të bëhet COVID-19 një virus endemik?
Kjo është e vështirë të parashikohet, duke qenë se nuk ka asnjë pikë referimi që mund të përcaktojë se kur COVID-19 do të bëhet “zyrtarisht” endemik.
Megjithatë, një numër riprodhimi – R0 – mund të ndihmojë. Një studim i botuar këtë korrik në revistën Emerging Infectious Diseases zbuloi se numri riprodhues i koronavirusit ishte afërsisht 5.7. Kjo do të thotë se çdo person i infektuar e transmeton virusin te rreth pesë ose gjashtë persona.
Që atëherë, numri është zvogëluar. Faqja Epiforecasts.io, e drejtuar nga Qendra për Modelimin Matematik të Sëmundjeve Infektive, tregon aktualisht se numri riprodhues është 0.96.
“Kjo është një gjë e mirë. Theksoj se numrat riprodhues mund të ndryshojnë nga rajoni në rajon, në varësi të asaj që ndodh me numrin aktual të rasteve të infeksionit. Nëse numri qëndron në ose nën një, mund të sinjalizojë se COVID-19 po bëhet endemik,” shpjegon Halkitis.
Eksperti i sëmundjeve infektive Amesh A. Adala beson se COVID-19 tashmë është bërë endemik, që do të thotë se do të jetë gjithmonë i përballueshëm dhe se njerëzit do të përshtaten me të.
Me kalimin e kohës, aftësia e tij për të shkaktuar mbipopullim spitalor do të zvogëlohet. Megjithatë, Piedra mendon se koronavirusi nuk është bërë endemik.
“Kur popullsia globale të ndeshet me virusin, atëherë ai do të bëhet sezonal. Kjo ka shumë të ngjarë të ndodhë vitin e ardhshëm. Duke vaksinuar, ne mund të parandalojmë fillimin e valës së ardhshme dhe të zvogëlojmë ashpërsinë e epidemisë së ardhshme,” shtoi ai.