Sistemi i ri i hyrjes dhe daljes (EES) në Bashkimin Evropian, që kishte për qëllim të transformonte mënyrën se si shtetasit e vendeve jashtë BE-së kalojnë kufijtë e zonës Schengen, ka hasur vonesa të mëdha dhe nuk është implementuar ende, pavarësisht planifikimeve të përsëritura.
Ky sistem, i miratuar nga BE-ja në vitin 2017, kërkon që udhëtarët jo-bashkimin Evropian të regjistrojnë të dhënat personale si emrin, kombësinë, gjurmët e gishtërinjve dhe një fotografi në momentin e hyrjes në çdo vend të Schengenit. Kjo do të zëvendësojë kontrollin tradicional të pasaportës me një sistem elektronik të të dhënave. Sipas Komisionit Evropian, ky sistem synon të forcojë sigurinë dhe të parandaluar migrimin ilegal, ndërsa do të lehtësojë udhëtimin për shtetasit e vendeve të treta.
Megjithatë, lansimi i këtij sistemi është shtyrë disa herë. Në fund të vitit 2023, dy datat e caktuara, më 10 dhe 17 nëntor, kaluan pa u realizuar. Ministrat e Brendshëm të BE-së nuk arritën të dakordoheshin për lansimin e sistemit, me Francën, Gjermaninë dhe Holandën që shprehen shqetësime për stabilitetin dhe funksionalitetin e sistemit. Agjencia e BE-së, eu-LISA, që mbikëqyr zhvillimin e këtij projekti, tha se disa shtete anëtare janë ende të pasiguruara për gatishmërinë e sistemeve të tyre teknologjike dhe ka shqetësime për kaosin që mund të shkaktojë ky ndryshim masiv në pikat e hyrjes. Për më tepër, shumë vende kufitare janë të shqetësuara se zbatimi i paplanifikuar mund të dëmtojë turizmin dhe biznesin për shkak të radhëve të gjata kufitare.
Pavarësisht këtyre vonesave, plani mbetet që sistemi të implementohet gjatë vitit 2025, por tani BE-ja po shqyrton mundësinë e një implementimi në faza për të shmangur trazirat. Pjesa tjetër e këtij transformimi është Sistemi Evropian i Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit (ETIAS), që pritet të nisë gjashtë muaj pas EES-it dhe që do të kërkojë autorizim për udhëtim për shtetasit që nuk kanë nevojë për vizë për të hyrë në BE. Ky sistem synon të ndihmojë në kontrollin e fluksit të udhëtarëve dhe mund të ketë një ndikim të madh në politikat e udhëtimit për shtetasit e vendeve të Ballkanit, SHBA-së dhe Britanisë./REL/