Pavarësisht marrëveshjes për dokumentet e udhëtimit mes Kosovës dhe Serbisë, Instituti Demokratik i Kosovës, vlerëson se modeli i dialogut duke diskutuar për tema teknike është i gabuar.
Hulumtuesi në KDI, Arbër Thaçi, thotë se Qeveria e Kosovës duhet të anashkalojë bisedimet për çështje dytësore dhe të kalojë tek arritja e marrëveshjes finale.
“Kjo padyshim se paraqet një lloj arritje në kuptimin e frymës që është vendosur tani në marrëveshje, por duhet parë se çka përfiton regjioni si tërësi dhe ne si vend prej këtyre negociatave dhe prej këtij modeli të negociuarit. Prandaj ne si institut kemi gjetur se ky model është jo i duhur, pasi kemi të bëjmë me një prolongim për çështje dytësore ose për tema të cilat janë të parëndësishme. Rrjedhimisht ne rekomandojmë se dialogu ose logjika e të biseduarit deri më tani duhet të përmbyset dhe të kalojë te marrëveshja qendrore që i lenë në plan të dytë këto tema dytësore”, deklaron ai.
Sipas tij, dialogu i tanishëm është i ngadaltë dhe ujdia për dokumente nuk mund të paraqitet si triumf për Kosovën dhe as për Serbinë.
“Mendoj se duhet të vlerësohet në pikturën e përgjithshme se kemi të bëjmë me një dialog shumë të ngadaltë, përmes të cilit Kosova nuk mund të arrijnë te qëllimi ose suksesi që ia ka caktuar vetës. Një ujdi e tillë nuk paraqet triumf as për Kosovën dhe as për Serbinë, pasi formati i këtij dialogu është ai i cili e ngadalëson ecjen e përgjithshme të Kosovës në arenën ndërkombëtare dhe konsolidimin e shtetësisë”, shton ai.
Megjithatë, Thaçi e vlerëson qasjen insistuese të kryeministrit Kurti që marrëdhëniet Kosovë-Serbi të jetë të barabarta dhe të vendosen mbi parimin e reciprocitetit.
“Në këtë kuptim është për t’u vlerësuar qasja insistuese e ekzekutivit të tanishëm që marrëdhëniet Kosovë-Serbi duhet të jetë të barabarta dhe të vendosen mbi bazën e parimit të reciprocitetit. Mirëpo duhet pasur parasysh se përafrimi në raport me këto negociata duhet të ndryshojë prej institucioneve të Kosovës. Prolongimi i tyre është synimi mbi të cilin është ndërtuar politika serbe në raport me Kosovën, pasi iu përshtatet më së shumti atyre”, thekson hulumtuesi i KDI-së.
Ndërkohë, shprehet kritik ndaj kryeministrit Kurti për dialog të personalizuar me Serbinë dhe mungesë transparence.
“Kemi përfunduar në një dialog tejet të personalizuar mes Kurtit dhe Vuçiq, ndonëse kreu i ekzekutivit kishte kritikuar ish udhëheqësit e kaluar të Kosovës për një dialog shumë të personalizuar dhe jo transparent. Modeli që ai po ndjek, fatkeqësisht është i modeleve të kaluara dhe nuk ka paraqitur ndonjë tejkalim të madh”, përfundon ai.
Qeveria e Kosovës ende nuk e ka shfuqizuar vendimin për reciprocitet ndaj Serbisë për dokumentet e udhëtimit, megjithëse javën e kaluar pas ndërmjetësimit euro-amerikan, Serbia u pajtua që t’i njeh dokumentet e Kosovës dhe t’i largojë të gjitha pengesat për lëvizje të lirë.