Ministria e Drejtësisë këtë muaj do të procedojë drejt Kuvendit të Kosovës ndryshimet e pakos ligjore të sistemit prokurorial, plotësim-ndryshime këto që rrjedhin nga Strategjia për Sundimin e Ligjit 2021–2026 dhe që mori dritën e gjelbër edhe nga Komisioni i Venecias. Kështu ka bërë të ditur ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu e cila në një intervistë për KosovaPress edhe njëherë ka theksuar se nuk do të heqë dorë nga vettingu përkundër kundërshtimeve nga Bashkimi Evropian. Haxhiu flet edhe për zgjedhjen e Kryeprokurorit të ri të Shtetit si dhe padinë ndaj shtetit serb.
Ministrja Haxhiu u shpreh se ndryshimet e parapara në paketën ligjore të KPK-së, shpejt do t’i adaptojnë dhe grupi punues është duke punuar në këtë drejtim. Ajo thotë se të gjitha dilemat që kanë pasur për këto ndryshime tashmë janë hequr pas opinionit të Komisionit të Venecias.
“Ky opinion adreson tri çështje që për mua janë të rëndësishme, e para thekson që numri gjegjësisht nga 13 në 7 është në përputhje me standardet evropiane dhe kësisoj e mbërrijmë balancën në mes të anëtarëve prokurorë dhe anëtarëve jo prokurorë që të zgjidhet nga Kuvendi i Kosovës. Po ashtu, Venecia konsideron se në qoftëse qëllimi është për ta depolitizuar KPK-në, për ta bërë atë sa më efikas justifikohet që të gjithëve t’u ndërpritet mandati nëse nuk është kështu dhe nuk mund të justifikohet dot qëllimi që e keni atëherë të paktën disa të lihen që të përfundojnë mandatin […] E treta ku kemi pasur qëndrime komplet të ndryshme është çështja e kryeprokurorit në KPK sepse strategjia për sundimin e ligjit rekomandon që kryeprokurori për shkak të ndikimit që po ka tek anëtarët e KPK-së të largohet nga KPK, të sqarohen pastaj kompetencat e kryeprokurorit dhe KPK-së. Venecia rekomandon që të mbetet ndonëse nuk thekson që heqja e tij është në shpërputhje me standardin. […] Ne shumë shpejt do t’i adaptojmë këto komente të Venecias dhe do ta procedojmë në Kuvend në janar”, theksoi ajo.
Kryeprokurori i Shtetit, Aleksandër Lumezi, është drejt përfundimit të mandatit të tij dhe ministrja Haxhiu kërkon që këtë pozitë ta marrë një person që gëzon integritetin moral dhe profesional e që nuk ndikohet nga jashtë.
“Konsideroj se 7 vite mandat të kryeprokurorit janë tepër shumë për të pasur një kryeprokuror i cili nuk është profesionist dhe ndikohet nga jashtë prandaj, konsideroj se duhet të jetë një person që gëzon integritetin moral por edhe integritetin profesional, është komplet i pavarur në raport me përgjegjësitë që ka dhe thjesht di të menaxhojë sistemin prokurorial në atë kuptim që mos të kemi dështime për rastet që kemi pasur vëmendje të gjithë. Pra, rastet më të mëdha të aferave korruptive janë në prag të dështimeve shumë prej tyre janë parashtruar vepra të ndryshme, pra të mos kemi amnistim ndaj atyre që kanë keqpërdorur detyrën zyrtare dhe janë përgjegjës për dëmet që sot ne i kemi në Kosovë. Natyrisht, që e përcjell këtë proces sepse nuk mund të qëndroj neutrale ndaj një procesi të tillë madje inkurajoj ata të cilët njëmend janë të mirë brenda sistemit që të garojnë në këtë proces, mirëpo do iu bëjë ftesë edhe atyre që e dinë që nuk janë për këtë pozicion mos t’ia mësyjnë sepse nuk është çështja që është vendim shqetësim i imi është goxha problem për qytetarët e Republikës së Kosovës që ta kenë në krye të Prokurorisë së Shtetit një person i cili nuk ka as integritet moral por as profesional”, theksoi ajo.
Premtimi më i madh i Lëvizjes Vetëvendosje e cila tashmë është në pushtet ishte vettingu, proces për të cilin Qeveria e Kosovës aktualisht nuk gëzon bekimin e Bashkimit Evropian. Madje, në Raportin e Progresit për Kosovën në vitin 2021 këtë nismë, BE e ka konsideruar shqetësuese, ndërsa ka këshilluar që të fuqizohen mekanizmat ekzistues për vlerësimin e integritetit të gjyqtarëve dhe prokurorëve.
Përkundër kësaj, Haxhiu beson që procesi i vettingut është reforma më e thellë në sistemin e drejtësisë për çka tashmë ekziston edhe drafti i parë i amendamenteve kushtetuese, duke shtuar se është koha e fundit që të avancohet me procesin e vetingut.
“Është nevojë urgjente, është domosdoshmëri që të punojmë në këtë drejtim dhe do të angazhohemi çdo ditë pavarësisht shqetësimeve që kanë, natyrisht që jam e interesuar që shqetësimet t’i adresoj, qoftë me zyrën e BE-së apo edhe përfaqësues të tjerë në BE për çka kemi takuar nivelet më të lartë, qoftë Komisionerin për drejtësi, qoftë përfaqësues të tjerë të BE-së në përgjithësi ka një dakordim që të ulemi dhe të flasim për hapat që duhet të ndjekim, pra nuk ka një rezistencë dhe një kundërshtim të këtij procesi por duket që ka nevojë që sërish të takohemi më tepër dhe të planifikojmë në detaje se cila është rruga që duhet ta ndjekim, por ne nuk heqim dorë nga çështja e vettingut”, theksoi ministrja Haxhiu.
Që nga marrja e mandatit si ministre e Drejtësisë, Albulena Haxhiu ka treguar edhe për veprimet që ka ndërmarrë në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit. Ajo deklaroi se krahas nevojës për rritje të bashkëpunimit ndërinstitucional, po punojnë edhe në aspektin e vetëdijesimit të qytetarëve dhe zyrtarëve për të adresuar shkeljet ligjore që bëhen sidomos brenda institucioneve.
“Për ta adresuar këtë fenomen që po e mban të pazhvilluar vendin tonë sepse krimi i organizuar dhe korrupsioni që kanë ndërlidhje goxha të madhe me mungesën e zhvillimit ekonomik, ne konsiderojmë përveç të tjerash është i rëndësishëm bashkëpunimi ndërinstitucional me Policinë, Prokurorinë dhe gjykatat dhe në anën tjetër vetëdijesimin e qytetarëve dhe zyrtarëve përbrenda institucioneve për t’i adresuar shkeljet sidomos brenda institucioneve. Dhe në këtë drejtim në fillim të mandatit tonë miratuam rregulloren për sinjalizim ndonëse sfidë është zbatimi i saj ende, Ligji për mbrojtjen e sinjalizuesve dhe rregulloja për sinjalizim nuk zbatohet në masën që duam ne. Po ashtu, vendimet që i kemi konsideruar se janë në kundërshtim me ligjin ne i kemi shfuqizuar dhe i kemi adresuar ato tek organet përgjegjëse”, theksoi ministrja Haxhiu.
Një nga zotimet e Qeverisë Kurti është edhe ngritja e padisë ndaj Serbisë për gjenocid ndaj popullatës shqiptare në Kosovës.
Megjithëse, padia është kompetencë e Zyrës së Kryeministrit, Haxhiu për KosovaPress tregon se gjatë vitit të kaluar kanë zhvilluar disa takime dhe janë duke përzgjedhur ekspertët që do ndihmojnë Kosovën në këtë drejtim.
“Tashmë kemi pasur disa takime në kuadër të Zyrës së Kryeministrit ku kemi diskutuar për këtë çështje, është ndër proceset më të ndjeshme që është po ashtu pjesë e programit tonë qeverisës mirëpo për shkak të natyrës së çështjes ne nuk mund të flasim si për çështjet e tjera që flasim për korrupsionin e krimin e organizuar apo për vettingun e sistemit të drejtësisë. Prandaj, jemi duke punuar në këtë drejtim dhe jemi duke parë profilet e ekspertëve që do na ndihmojnë në këtë drejtim, po ashtu bazën ligjore të cilën duhet ta adresojmë për ta bërë një padi për gjenocid dhe kjo është në kompetencë së Zyrës së Kryeministrit, por ju siguroj që jemi duke punuar në këtë drejtim”, theksoi ajo.
Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu lidhur me përmbushjen e agjendës legjislative të paraparë të vitin 2021 thotë se nuk kanë arritur ta realizojnë 100% për shkak të shumë sfidave që solli viti i parë i qeverisjes së tyre.